Peter Verhaar: Shell prikt pensioendijk door
Het is weer tijd voor een sprookje in polderland. Verteller van het sprookje is Gerard Riemer van de Pensioenfederatie. Hij leest voor uit het boek "samen sta jij sterk" en heeft vandaag gekozen voor dat fantastische heroïsche verhaal van Hans Brinker (want Gerard herkent zichzelf in Hans). Hans schaatste door dat vredige Anton Pieck landschap waar alle mensen samen zorgen voor elkaars pensioen, waar ondernemingen ijzersterke balansen hebben om alle pensioenen te betalen en nooit premies overslaan, waar het vaste gegarandeerde pensioen met gemak de inflatie bijhoudt, waar de overheid royaal haar belastingpot openstelt om fiscaal-vriendelijk te sparen, waar jonge deelnemers vanzelfsprekend met plezier extra premie betalen als de oudere deelnemers veel ouder worden dan verwacht. En dan ziet Hans dat gaatje in de dijk. Hans weet wie het heeft gedaan. Het zijn die gemene critici die onzin (hier en hier) vertellen over het mooiste pensioensysteem van de wereld (Defined Benefit); het zijn de mensen die de solidariteit willen opblazen, het zijn de mensen die zeggen dat ze graag zelf willen beslissen wat er met hun spaargeld gebeurt. Het zijn de mensen die zelfs zeggen dat het een sprookje is dat álle mensen een 100% zeker inflatie-gegarandeerd pensioen kunnen krijgen. Het zijn de mensen die de pensioenfondsen beschuldigen van het manipuleren van de rentevoet zodat de pensioenuitkering van ouderen ongestoord door kan gaan.
Emeritus (dan krijg je een vast gegarandeerd pensioen) hoogleraar Van Praag knikt instemmend (zie hier). Zijn jongere medewerker Hollanders pakt zijn kans en schreeuwt "het is zoals altijd de schuld van de casino-kapitalisten". Sluimers van bedrijfspensioenfonds ABP steekt ook zijn vinger op: we moeten risico's solidair blijven delen. Henk Krol van 50+ schiet wakker: korten op pensioen is echt niet nodig. In de klas zitten de hoogleraren Boot, Bovenberg en Nijman. Zij roepen: "het gemakkelijkst is een eigen pensioenpotje voor iedereen, het individualiseren en opsplitsen van onze pensioenpot staat niet op de agenda".
Terwijl Gerard Riemer zijn vinger in het gaatje van de dijk houdt, waarschuwen pensioenmeteorologen voor een aankomende tsunami. En deze week is de eerste golf tegen de dijk aan het beuken. Shell heeft definitief besloten haar eindloonregeling te stoppen en over te gaan op een individueel Defined Contribution (DC) systeem. Shell is een van de grootste ondernemingspensioenfondsen, het gaat om 10.000 medewerkers.
Het kon niet uitblijven. Bedrijven (en ja, aandeelhouders) willen zekerheid over de pensioenrisico's op de balans, een blanco cheque is niet op te brengen. En inderdaad, de risico's over de hoogte van het pensioen worden bij de werknemers gelegd, maar alleen in de wereld van Grimm en Pieck kunnen bedrijven al die risico's dragen.
De polder is in rep en roer. Logisch, want vooral de vakbonden gaan hun macht over de pensioenpot verliezen. Met name omdat Shell direct de stap maakt naar een individueel DC systeem en niet kiezen voor het poldercompromis van een collectief DC systeem (uitleg). Want het gaat de bonden, de pensioenbestuurders en de pensioenfederatie alleen maar om de rijkgevulde pot. Want een pot die eigenlijk van niemand is, daar is ook niemand voor verantwoordelijk en dat is wel zo handig. Maar Shell snapt het wel: het pensioengeld is van de werkgever en de werknemer en van niemand anders.
Volgende week leest Richard Weurding van het Verbond van Verzekeraars voor. Hij is een fan van het episch gedicht Van den Vos Reynaerde en den Woeckerpolis.
www.bank.blog.nl
www.pfverhaar.nl
@peterverhaar