Geenstijl

Het onvermijdelijke is dan toch gebeurd. De SNS Reaal is genationaliseerd. De onverantwoordelijke beslissing om in 2006 het Bouwfonds van ABN AMRO (waarom zouden die er destijds van af willen?) te kopen heeft uiteindelijk de hele bank onderuit gehaald. En de overheid is, zo heet dat in het beleggersjargon, kralen aan het rijgen: ABN AMRO, Fortis, ASR, SNS Bank, Zwitserleven, ASN bank, Regio bank. Voor de aandeelhouders en houders van de achtergestelde obligaties zal het zwitserlevengevoel ver te zoeken zijn. Het onteigenen van aandelen en achtergestelde obligaties is een actie zonder weerga. De voorzitter van de Vereniging voor Effectenbezitters was er als de kippen bij om ons duidelijk te maken dat we terug moeten naar 1917, naar de Russische spoorwegobligaties. Niet helemaal correct. In Denemarken heeft men ook obligatiehouders (en politiek: alle obligatiehouders) aangepakt. Maar goed, de spaarders zijn gered. Uitstekend.

Het zat er aan te komen. In mijn GeenStijl-stuk 'foutje bedankt' was ik al aan het voorsorteren. Alleen dacht ik toen nog dat de 'usual suspects' zouden ontsnappen. Maar Dijsselbloem is de Rubicon overgestoken en daarvoor lof. De directie heeft haar verantwoordelijkheid genomen en is afgetreden. Ik zeg het u eerlijk, ik had het niet verwacht. Maar Nederland moet zich gaan schamen. De vergelijking met IJsland doemt op. Beide landen hebben veel te grote banken in relatie tot de economie en in beide landen zijn bijna alle banken in de problemen gekomen. Niet iets om trots op te zijn. In nog geen vijf jaar, startschot was overname ABN AMRO op 10 oktober 2007, is het Nederlandse bankenlandschap dramatisch veranderd. Daar heeft lobbyclub Holland Financieel Centrum met topman Van Keulen (waar kennen we hem ook weer van, o ja, hij doet onderzoek op verzoek van staatssecretaris Weekers naar belastingconstructies) niet veel aan kunnen veranderen. Twee van de vier banken zijn nu in overheidshanden. Natuurlijk zal de overheid roepen dat zij zo snel als mogelijk zal trachten SNS weer te verkopen, maar de animo voor Nederlandse banken en verzekeraars is afwezig. Ik zie geen kopers voor ASR en ABNAMRO (de beurs zal helemaal niet staan te springen na de onteigening). Interesse van buitenlandse partijen? Ik had mijn kaarten op BNP Paribas gezet. Een private oplossing was wenselijk geweest. Maar uit niets blijkt dat de BNP Paribas, zij bezit in Nederland Insinger de Beaufort en heeft haar 'roots' feitelijk in Nederland (Paribas: Banque de Paris et de Pays Bas), interesse heeft getoond. Ik denk dat BNP nog steeds boos is over het 'njet' van DNB toen zij ABN AMRO wilde overnemen. Nu we toch over DNB hebben, waar was de toezichthouder in 2006 toen SNS Reaal die veel te grote overname deed (9 miljard was destijds voor SNS een heel groot bedrag)? Heeft DNB zich nooit afgevraagd of SNS de expertise had voor vastgoedfinanciering? En DNB hield ook toezicht op het Bouwfonds, als onderdeel van ABN AMRO. Of heeft DNB het toezicht 'gedelegeerd' aan de interne controleurs van ABN AMRO en later SNS? In ieder geval is de uitspraak "dit nooit weer" die Dijsselbloem vrijdagmorgen deed op de persconferentie een buitengewoon lege uitspraak. Dat zeiden Bos en Wellink ook in 2008. En ja, dit is cynisch, er is ook nog maar één bank over, de RABO. Want verder ziet het bankenlandschap eruit als de Thaise kust na de tsunami. Die paar resterende kleine bankjes, BinckBank en Van Lanschot, die mogen namelijk gewoon failliet gaan. Natuurlijk moeten ze nu wél meebetalen, ook al worden deze banken goed geleid en nemen weinig risico. En de consument? Die gaat het gelag betalen. Opnieuw moet de belastingbetaler bijdragen, Dijsselbloem heeft het niet aangedurfd om ook de 'gewone' obligatiehouders aan te pakken. Maar dat is nog daar aan toe. Erger is dat de concurrentie nu echt doodgeslagen is. Met ABN AMRO en ING nog altijd aan de ketting door de Europese mededingingscommissaris, zal dit consequenties hebben voor de spaar-en hypotheektarieven. Of dacht u dat RABO nu een prijzenslag gaat ontketenen?