De sprinkhanen zijn terug!
De laatste column van 2012. Tijd voor de afrekening. Eind 2011 was Europa in rep en roer en riepen vele doemdenkers dat de euro als een kalkoen de kerst niet zou halen. Ik roep maar even in herinnering hoogleraar Economie van Paridon tijdens een Nieuwsuur-uitzending van 18 november 2011: de euro had nog een paar weken. Het is allemaal anders gelopen. ECB-president Draghi greep in. In het voorjaar stelde de ECB 1 biljoen euro aan driejarige leningen aan de banken ter beschikking. Dat gaf even rust en de rentes in Spanje en Italië daalden. Maar de financiële markten (hedge funds, uw pensioenfondsen, maar ook u en ik) blijven altijd zoeken naar de zwakste schakel (ik heb het darwinisme in z'n gruwelijkste vorm genoemd) en die zwakste schakel waren besluiteloze politici die ondanks vele euro-toppen grote moeite hebben om de Europese regels in hun nationale parlementen te verdedigen.
In augustus was voor Draghi de maat vol en kwam eindelijk de "big bazooka" te voorschijn. En zoals destijds minister Bos al zei 'maak de bazooka zo groot dat je hem nooit hoeft te gebruiken', en dat deed Draghi. Tot nu toe heeft de ECB nog geen obligatie hoeven te kopen. Sindsdien zijn de rentes in de zuidelijke landen op hun retour. Hij redde de euro én de EU en is terecht 'person of the year'.
En Griekenland? We gaan het er niet over hebben. Ik schreef het hele jaar elke maandagmorgen op twitter dat Griekenland weer niet failliet was gegaan. Wat eigenlijk een klein probleem zou moeten zijn voor de EU (2% van Europese BNP) werd een politiek drama. En wat vervelend nu weer voor al die politici die op zoek zijn naar het geweten van de financiële markten. Deze week maakte hedgefund Third Point bekend dat de sprinkhanen weer hebben toegeslagen. Het fonds kocht voor $ 1 miljard aan Griekse obligaties en heeft de eerste winst van 500 miljoen dollar al binnen. En dat wordt nog wel wat meer, want S&P heeft de rating van Griekenland deze week met zes stappen verhoogd. Gaat De Jager dan toch nog gelijk krijgen? Of betalen wij nu juist de winst van het hedgefund?
Ik hoop het voor Nederland het eerste, want als het hier zo door gaat zijn wij straks het Griekenland van het noorden. Nee, dat is natuurlijk grote onzin. We zijn een van de rijkste landen in Europa: 400 miljard op de spaarrekening, 1000 miljard in pensioenpotten (ja die worden misschien leger, maar voorlopig staat het er toch maar en dat kunnen weinig landen ons nadoen), een relatief lage staatsschuld (iets boven de 70%) die tegen extreem lage rentes gefinancierd kan worden, een begrotingstekort net boven de magische min 3%. En ook nog eens een gas producerend land.
We zijn een verzuurd land, bang om te verliezen wat we hebben opgebouwd. Angst regeert. We zijn de Scrooge uit 'A Christmas Carol' van Dickens. Opgezadeld met een Minister-President die denkt in termen van 'schuld en boete' en weigert 'punten aan de horizon te zetten'. Is het gek dat het consumenten- en producentenvertrouwen, eigenlijk het allerbelangrijkste in een economie, een van de laagste in Europa is?
Zou het komen omdat Nederland een van de meest geïnternationaliseerde economieën heeft? Het feit dat we veel geld verdienen aan het buitenland weegt blijkbaar niet op tegen de angst voor het buitenland. Geen prettig vooruitzicht voor 2013.
www.bank.blog.nl
www.pfverhaar.nl
www.twitter.com/peterverhaar