Geenstijl

De komende verkiezingen gaan niet zo spannend worden. Het wordt de formatie waar het echte spektakel plaats gaat vinden. Formatiepogingen is een beter woord. Wie een blik op de peilingen werpt ziet dat het land hopeloos verdeeld is. Premier Rutte gaat vol enthousiasme de VVD-kar trekken. Het CDA lijkt in Sybrand van Haersma Buma een degelijke lijsttrekker gevonden te hebben. Geert Wilders (100 procent van de leden van zijn partij steunt hem!) gaat weer volle zalen trekken. De kale ingenieur Diederik Samsom heeft er zin in. Straks meer over de SP. Alexander Pechtold blijft echter moeilijk. In 2010 eindigde D66 ondanks hoge verwachtingen op tien zetels. Voor GroenLinks is het einde oefening. De strijd om het leiderschap heeft voorvrouw Jolande Sap onherstelbaar beschadigd en een alternatief is niet voorhanden. En de rest blijft de rest; klein maar altijd hard aan het werk om op zoveel mogelijk punten een positief saldo te bereiken. Dat moet een aangename positie zijn.

Het Kunduzakkoord blijkt nu vooral een losse flodder te zijn. Het steeds meer uitdijende Europese beest diende tevreden gesteld worden en dat is gelukt. Nu valt de Kunduzcoalitie weer uiteen. En terecht. De VVD heeft zichzelf in de problemen gebracht door zich zo duidelijk te liëren aan GroenLinks. Die laatste is stervende. Het merendeel van de fractie bestaat uit uitstekende parlementariërs maar eenheid is ver te zoeken. En daar ontbreekt het binnen de partij ook aan. Een onbetrouwbare politieke partner dus. Na de verkiezingen ook nog een factor zonder betekenis. Maar het kwaad is al geschied: VVD’ers zijn boos dat de partij zaken heeft gedaan met GroenLinks. Dat zal Mark Rutte, wanneer de campagne op stoom komt, moeten repareren. Maar hoe moet Rutte verder dan? Opnieuw een samenwerking met de PVV aangaan is onmogelijk. Geert Wilders’ partij heeft zich volstrekt onbetrouwbaar getoond. Wilders zal het allemaal weinig uitmaken. Het is de vraag of hij zijn inmiddels 23 zetels kan evenaren maar om macht is het hem niet te doen. En terecht. De PVV belichaamt de onvrede die in een groot deel van het land heerst. Diezelfde onvrede die ook de SP aan zulke florissante peilingen helpt. Een logisch gevolg van het jarenlang onderschatten, negeren en schofferen van de stille meerderheid door de zittende macht. De stille meerderheid die werk, een huis en een keer per jaar op vakantie wil. “En een slokkie, een saffie en mijn schatje,” zei iemand uit mijn stamcafé onlangs. Dat slokkie en saffie wordt onderwijl steeds meer belast, zijn schatje ziet hij nauwelijks omdat ze beiden hard aan het werk zijn om hun hypotheek te kunnen aflossen. Dat de PVV van de islam via de Polen inmiddels bij Europa is aanbeland maakt hem weinig uit. Te lang verneukt, nu permanent boos. Onvrede kruipt waar het niet gaan kan. Wat ons brengt op de SP. De aimabele Roemer heeft een zegetocht van zo’n anderhalf jaar achter de rug maar nu de socialisten zich openlijk hebben uitgesproken voor regeringsverantwoordelijkheid zal er een immens vergrootglas boven de Baas van Boxmeer worden gehouden. Wat wil de SP nu precies met Rijks’ financiën? Roemer begint niet voor niets met de R van Ronald Reagan: immens populair, lagere belastingen voor een specifieke groep en aan het eind van de rit een torenhoge staatsschuld. Reagan wist tenminste nog de Sovjet-Unie op de knieën te dwingen, dat gaat Roemer met Europa niet lukken. En toch zou het zomaar kunnen dat op woensdag 12 september bijna iedereen wint; de VVD, de PVV, het CDA, de PvdA en de SP. Het is nog maar de vraag of daar iets levensvatbaars van 76 zetels plus van valt te destilleren. CDA en VVD moeten om hun geloofwaardigheid te behouden de PVV negeren, de SP kan niet samen met de VVD, Rutte’s rechtse lijn is weer weinig compatibel met de PvdA enzovoorts, enzovoorts, enzovoorts. Wat nou als premier Rutte niet zijn ontslag had ingediend bij de vorstin? En hij met wisselende meerderheden de rit had proberen uit te zitten? Een Nationaal Crisiskabinet! Dat was voor alle betrokkenen een aangename positie geweest, ervan uitgaande dat allen de wil en dus gevoel voor verantwoordelijkheid hadden getoond. Maar helaas. Niet alleen Geert Wilders is weggelopen. Hetzelfde geldt voor de leider van de liberalen. Nu is het te laat, wat rest is het afwachten van de formatieonderhandelingen. Of tot iemand over zijn schaduw springt. We worden het nieuwe België.