Geenstijl

De Eurozone-crisis is als een veenbrandje weer eens opgelaaid. De Grieken zijn de draconische bezuinigen zat, een geplande IMF-tranche aan Griekenland wordt opgehouden, in Spanje heeft de vastgoedcrisis haar eerste slachtoffer geeist; de 'bad bank' Bankia, een samenraapsel van 5 spaarbanken (ja mevrouw Sap: spaarbanken, nutsbanken, zogenaamd risicoloos) is deels genationaliseerd, de beurs maakt haar slogan 'sell in May and go away' weer waar. En in Nederland valt het kabinet over de door Europa opgelegde begrotingsregels. De bezuinigingsdiscussie in Nederland krijgt zowaar een bijbels trekje, in Europa is een nieuwe Lazarus opgestaan, zijn naam is Keynes. PVDA-partijleider Samsom (met steun van Hollande en Barrosso) legt nu de nadruk op groeigmaatregelen. Begrotingsevenwicht mag even op de lange baan geschoven worden. Keynes had gelijk in zijn analyse van de Grote Depressie in jaren '30. Als consumenten niet durven te consumeren (geen enkel vertrouwen) en tegen de klippen op sparen, terwijl bedrijven hun balansen schuldenvrij maken, dan moet de overheid geld uitgeven om een deflatoire neerwaartse spiraal te voorkomen.

Er wordt vaak selectief gewinkeld in het gedachtegoed van Keynes. Keynes ging er van uit dat de private uitgaven en overheidsuitgaven werken als communicerende vaten. Allemaal mooi, maar dan trekt in goede tijden de overheid zich terug (m.a.w. begrotingsoverschotten) en zorgt ervoor dat de opgebouwde staatsschuld weer wordt teruggedrongen. Dat zei Keynes niet zomaar. Hij kende de mores van de financiële markten als geen ander en was als belegger succesvol. De financiële markten zullen het tij keren door te weigeren de schuld nog verder te financieren (Griekenland), of een steeds hogere rente te eisen (Italië en Spanje). Na 2008 heeft de overheid een Keynesiaans stimuleringsbeleid gevoerd. In 2012 zal het percentage uitkomen op - 4,4% en voor 2013 wordt - 4,6% verwacht (link). Dat zijn dan 5 jaren met percentages ruim boven de beruchte 3%, dat door Brussel als een 'tijdelijk' (zonder nadere specificering) plafond wordt gezien. En dan zullen we het maar niet hebben over het feit dat verdrag van 1 maart 2012 stelt dat het structurele tekort slechts 0,5% mag bedragen (!). En het CPB vindt dat we naar een "overschot" van 1,5% moeten om al die ouderen te onderhouden. Gaat niet lukken. Al met al is onze staatsschuld inmiddels opgelopen tot 393 miljard. Flirten met het idee om nog 2 jaar langer een tekort boven de 3% te hebben, is om die reden gevaarlijk. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Nederland mag zich gelukkig prijzen dat wij ergens in de jaren tachtig onze monetaire souvereniteit hebben verkocht aan Duitsland en door de financiële markten nog altijd als de 17e lidstaat worden gezien. Dat heeft ervoor gezorgd dat wij extreem goedkoop kunnen lenen, waardoor de gevolgen van de oplopende staatsschuld voor de overheidsbegroting nog enigszins dragelijk zijn. Je moet er niet aan denken als de markten plotseling het vertrouwen verliezen, wat zomaar zou kunnen gebeuren als markten zich realiseren dat overheid ook nog eens garanties van 466 miljard heeft uitstaan (vooral woninghypotheken!). Bezuinigen of stimuleren (zie video), het moet en kan allebei. Groei komt als consumenten weer vertrouwen krijgen en geld gaan uitgeven; dat zal volgens Keynes de "animal spirits" wakker maken bij ondernemers (niet een extreem lage rentevoet dus). Vertrouwen komt terug als consumenten en ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Dus neem die structurele beslissingen op de huizenmarkt (en dus niet alleen de HRA schappen voor nieuwe hypotheken, geen consument die gelooft dat dat blijft), neem het besluit om per direct langer te gaan werken, hervorm de arbeids- en zorgmarkt, stop met bankenbashen zodat de banken weer krediet durven te geven, belast rentenieren en beloon ondernemen! Het laten varen van de begrotingsdiscipline zal het angstspook van stagflatie oproepen. Hoor ik daar naast Keynes, Milton Friedman zich omdraaien in zijn graf? www.bank.blog.nl www.pfverhaar.nl Twitter: @peterverhaar