Geenstijl

En weer is het Nederlandse bankenlandschap verder verschraald. De laatste kleine bank met een volledig productenpakket voor particulieren en ondernemers, de Friesland Bank, is door het ijs gezakt en teruggekeerd in de moederschoot van Rabo. Ja, teruggekeerd, want in 1962 had de bank geen zin om op te gaan in de Rabo en koos voor zelfstandigheid. Het is geen dag om trots op te zijn. De twee resterende kleine banken met een particulier klantenbestand hebben een niche gekozen en bieden geen alternatief. Van Lanschot richt zich op de rijke Nederlander en BinckBank houdt zich exclusief bezig met effectentransactieverwerking en vermogensbeheer. De overname was een schoolvoorbeeld van het gesloten bankenwereldje. Toezichthouder DNB had achter de schermen een fusie met zakenbank NIBC verboden, de NMA heeft per direct haar goedkeuring gegeven. Straks de DNB, maar eerst even de NMA. Er is onderzoek gedaan naar de effecten voor de concurrentie en er zijn geen nadelen voor de consument. Je meent het.

De NMA gelooft Rabo-baas Moerland op zijn woord (zie hier; op 5:00) dat er nog voldoende mogelijkheden voor de consument overblijven. Ze hebben zeker met Boele Staal gesproken die ze voorhield dat er tientallen banken bij de Nederlandse Vereniging van Banken zijn aangesloten. Ik citeer liever Klaas Knot van DNB die schrijft dat er bij de grote 4 banken (zeg maar 3,1 want SNS is een dreumes) 95% van al het spaargeld en hypotheken uitstaat, hoezo concurrentie? De NMA is op bankengebied een lachertje. En dan toezichthouder DNB. Ik heb toch nooit iets negatief gehoord over het 'verdienmodelmodel' (dat is het nieuwe modewoord aan het Frederiksplein). Toch kon iedereen met het Praktijkexamen Boekhouden op zak zien dat de Friesland Bank ergens rond 2000 was veranderend van een bank in een participatiemaatschappij. De bank wilde meedoen in het 'lucratieve' zakenbankieren en nam vele participaties in industriële bedrijven. Daarnaast moest en zou de bank met Friese roots coûte que coûte de regionale grenzen over en naam een groot belang in Van Lanschot. Beide 'strategische herpositioneringen' zijn de bank fataal geworden. De bank heeft op haar financiële participaties sinds 2006 elk jaar tientallen miljoenen moeten afschrijven (in 2008: 100 mio, in 2010: 79 mio). De nieuwe 'Basel-III' regels kwamen daar nog eens bovenop, want de Friesland Bank heeft geen normale aandeelhouders waar extra eigen vermogen opgehaald kan worden. Maar DNB vond het allemaal prima, net als de betaalde prijs, 110 miljoen terwijl het zichtbare eigen vermogen circa 750 miljoen bedraagt. Zelfs als het verlies in 2011 een 'monsterverlies (volgens het FD) van 150 miljoen zou zijn, dan nog krijgt Rabo de bank wel heel goedkoop. Ja, dat is het mooie van het coöperatieve model. De Friesland Bank is namelijk pas in 1995 een N.V. geworden. De leden van de coöperatie werden ondergebracht in de Vereniging Friesland Bank. En kijk nou eens, 1 april 2011 (pdf), werd de vereniging een stichting, waardoor invloed van oorspronkelijke leden verder op afstand komt te staan. Dat is geen toevalsdatum. Friesland Bank zag de bui hangen. Het is over met de onafhankelijkheid. Rabo en Friesland Bank, het zijn echte vrienden onder elkaar. Vroegere bestuursvoorzitters Cramer en Klaasman kwamen van de Rabo, die zo vriendelijk is de 110 miljoen te storten in een nieuwe stichting, Fryslân Boppe, die het mogen gebruiken voor "leuke dingen voor de provincie". Friesland Bank had er ook voor kunnen kiezen 'klein' te blijven als regionale bank. De traditionele inkomstenbronnen van de bank, rente en provisie, zouden elk jaar een positief resultaat opgeleverd hebben. En de bank was in staat zich te financieren met 'Kelder-spaargeld', een prestatie van formaat. Maar banken en 'klein blijven', dat is een lastige combinatie. Wolle is lykwols net kinne. www.bank.blog.nl www.pfverhaar.nl Twitter: @peterverhaar