Verhoogde dijkbewaking: kans op een tsunami
Een jaar geleden werd Japan getroffen door een tsunami. Als je de beelden terug ziet, dan ervaar je het verraderlijke van tsunami's. Ergens op zee vindt een aardbeving plaats, de schokgolf kan zich duizenden mijlen diep onder water voortbewegen om dan vernietigend op een kust toe te slaan. Ik hoop dat ECB-president Draghi ook gekeken heeft, want op 22 december 2011 heeft hij zijn eigen vulkaan laten ontploffen. Deze ontploffing spoot z'n 489 miljard eurobiljetten de lucht in. Op 1 maart 2012 werd ook de tweede vulkaan actief en ontsnapte er 529 miljard euro. De Draghi-vulkanen hebben de wetenschappelijke naam LTRO gekregen (Long Term Refinancing Operations). De ontploffingen waren onvermijdelijk, de spanningen in het financiële systeem waren te hoog opgelopen. De driejaars leningen (geen eigen vermogen!) aan banken hebben als een ventiel de spanningen op de kapitaalmarkt doen teruglopen. De Italiaanse rentes daalden fors, bankobligaties stegen, euro stabiel: iedereen blij.
Niet te snel gejuicht. Tussen nu en drie jaar slaat de financiële tsunami ergens toe. We hebben vooral tijd gekocht, overigens cruciaal op de financiële markten. De maatregel van de ECB was schieten met hagel. Bijna elke bank kon de goedkope funding krijgen, dus ook zwakke banken. En wat een mooi cadeautje: lenen tegen 1%, willen wij ook wel. Het is geen solvabiliteitssteun, maar banken gaan uiteindelijk niet kopje onder door te weinig eigen vermogen, maar door liquiditeitstekort. De LTRO's verbloemen dus het failliet gaan van banken en creëren 'zombie-banken'. Helaas voor ons, weet niemand welke banken dit zijn. Om die reden lenen banken niets meer aan elkaar, gebruiken de ECB als draaischijf en kopen de Grieken, Italianen en Spanjaarden liever onroerend goed in Engeland, Duitsland en Zwitserland (daar nemen ze nu maatregelen). Slecht nieuws voor de huizenprijzen in Spanje. Dat onroerend goed wordt betaald van een rekening van een bank uit die landen.
Er zijn gelukkig hoopgevende ontwikkelingen. De European Banking Authority doet aan kustbewaking. Na een foptest (Dexia was super gezond!) is er een serieuze stresstest gedaan. Voor 1 juni 2012 moeten zwakke banken herstructureringsplannen indienen. Nederlandse banken kwamen er goed uit, alleen SNS heeft een probleem.
En minister De Jager draait de banken nu echt de duimschroeven aan. Hij laat de Tweede Kamer weten dat de eisen aan het eigen vermogen van banken aanzienlijk hoger zullen liggen dan de eisen die Europa stelt (Basel 3 in het jargon). Hier een mooi overzicht. Het kan nog een beetje scherper als we kijken naar het Verenigd Koninkrijk en ons grote voorbeeldland Zwitserland. Maar ik vermoed dat De Jager eind deze maand bekend maakt dat het 'bail-in debt' percentage (obligaties waarbij de obligatiehouder automatisch gaat meebetalen bij een crisis) in lijn zal komen te liggen met Zwitserland. Daarmee wordt oud zeer uit de vorige bankencrisis opgeruimd.
De Jager laat gelukkig het gezond verstand de boventoon voeren. Geen kunstmatige splitsing van banken in Nederland of dogmatisch doordrukken van een 'Volcker-rule' die "too big to read' is en alleen toezichthouders en controleurs aan het werk houdt. Wel zware kapitaalseisen voor het handelsboek van de banken. Dat is simpel en effectief. Zo raak je bankiers waar het het meeste pijn doet: in de portemonnee.
www.bank.blog.nl
www.pfverhaar.nl
Twitter: @peterverhaar