De Lenin van de Lage Landen
Nederland heeft nu z'n eigen sixpack, aanzienlijk sneller en met meer parlementaire steun dan het Europese 'sixpack'. Deze week heeft de Tweede Kamer zes ingrijpende maatregelen aangenomen om de financiële markten beter te kunnen beheersen. Het is een uitvloeisel van de eerste Commissie de Wit (2010). Ze zijn niet allemaal hemelbestormend, maar de Interventiewet gaat ver: het geeft de overheid vergaande bevoegheid om voortijdig in te grijpen bij een bank. Ook worden voor het eerst de accountants aangepakt; het werd tijd als je weet dat de accountants geen problemen hadden met de Fortis en DSB-jaarrekening. Voortaan mogen ze niet controleren én adviseren bij dezelfde klant en één keer in de acht jaar zal een andere accountant moeten worden gekozen. Overigens wil 'Brussel' verder gaan en een volledige scheiding binnen de kantoren. Lijkt mij een goede zaak. Daarnaast wordt de aansprakelijkheid van de DNB en AFM ingeperkt. Dat klinkt niet onredelijk, maar met name DNB heeft in haar toezicht steken laten vallen en moet daarop kunnen worden aangesproken.
Veel amendementen werden eensgezind aangenomen met Irrgang van de SP als het goudhaantje. Toen Koolmees van D66 de loftrompet over de SP afstak, stelde de kamervoorzitter voor dat de heren elkaar ná de vergadering mochten omhelzen. Die liefdesbetuiging was níet aanwezig bij het debat over de bonussen. Zoals zo vaak konden de politici hun ideologische veren etaleren op dit (niet-technische en niet-bancaire) onderwerp.
Resultaat? Banken met staatssteun krijgen geen bonussen meer, ook de huidige banken met staatssteun niet en op verzoek van de PVV valt nu ook staatsbedrijf ASR eronder (en terecht). Maar het bonusverbod geldt alléén voor bestuurders en als handje-klap compromis, ook voor 'dagelijkse beleidsbepalers'. Een onmogelijke definitie. Wat Irrgang zegt: Directie-voorzitter Jue van ING Nederland zal er onder vallen, maar geldt dit ook voor ex-staatssecretaris van Gennip, die in 'directieteam' zit? En om de zielige bestuurers te compenseren mogen zij hun vaste salaris met 20% verhogen. Hoe verzint De Jager het? Het lijkt allemaal nergens op.
Dat vindt Plasterk ook. Volgens hem leiden de 'idiote' bonussen tot 'verkeerde' producten. En als een Harry Slinger in de reclame van Brand New day roept hij van de kansel "ze hebben ons 7 miljoen woekerpolissen verkocht". Plasterk heeft een punt, de bedenkers van die producten zitten niet in de RvB, maar vaak in de dealing rooms. En die hoeven dus niet te vrezen voor hun bonus. Nog niet.
Want Plasterk is op het oorlogspad om SP kiezers terug te krijgen. Híj (kleinigheidje, het is samen met de SP) komt met een initiatiefvoorstel om alle bonussen bij alle financiële instellingen af te schaffen (de slechten én de goeden). Dat schoot minister De Jager, oud-ondernemer, in het verkeerde keelgat. Hij perste eruit "we leven niet in een communistische samenleving". Nou, daar gaat wel op lijken als de overheid het beloningsbeleid van private ondernemingen, en dat zijn (vooralsnog) banken en verzekeraars, gaat bepalen. En er schijnt een Kamermeerderheid voor te zijn.
In zijn drang de SP publicitair af te troeven ging Plasterk erg ver, te ver. In een rondetafeldiscussie van de financiële woordvoerders met topbankiers (Hommen, Moerland, Blom, Deckers en lobby-man van Keulen) over notabene de voors en tegens van het splitsen en veiliger maken van banken, ging Plasterk eerder weg om op tijd te zijn voor de uitzending (op 5:00 met bijtend commentaar van Jort Kelder) van De Wereld Draait Door (het PR platform van de PvdA) om daar zijn populistische voorstel te presenteren. Irrgang bleef netjes zitten. Inhoud wint het van vorm.
www.bank.blog.nl
www.pfverhaar.nl
Twitter: @peterverhaar