Boris van der Ham. Leve de individualisering!
Beatrix hield een kerstrede, en Geert werd vervolgens boos. Maar het was natuurlijk terecht dat de Koningin korte metten maakte met de generalisaties van Wilders. Als de Koningin nu even had doorgepakt, had ze ook met de generalisaties van Balkenende, Bos en Rouvoet kunnen afrekenen. Een pleidooi voor de individualisering had de Koningin goed gestaan. Lees verder voor de Nieuwjaarsrede van weekend colummnist Boris van der Ham.
Geert Wilders was weer eens boos. Op de Koningin dit keer. In haar kersttoespraak stelde ze dat in het integratiedebat 'mensen al snel als groep over één kam geschoren' worden. Wilders voelde zich aangesproken en eistte subiet dat de Koningin voortaan een zuiver ceremoniële taak moest krijgen. Weer een nieuw puntje van Geert. Hierover hadden we hem namelijk nooit eerder over gehoord. Hij was als VVD-kamerlid eerder zelfs 'principieel' tegen de plannen van, onder meer, D66 hiertoe. Maar goed, het is hem allemaal gegund. Ook hij heeft recht op geloofsafval. De koningin had overigens natuurlijk gelijk met haar opmerkingen. De manier waarop het debat over integratie soms wordt gevoerd, maakt een travestie van het integratie vraagstuk. De ene allochtoon/moslim is immers de andere niet. Prima dat een koningin dat uitspreekt, tegen de tijdsgeest in. Prima ook dat Balkenende hier ministerieel toestemming voor geeft.
Maar juist haar oproep om af te zien van generalisaties, deed mijn wenkbrauwen fronsen bij een ander deel van haar tekst. Ze zei namelijk dat er nóg een ontwikkeling is die onze ' maatschappelijke verbondenheid' bedreigt: 'Individualisering die doorslaat naar puur egoïsme doet afbreuk aan het algemeen belang.' Wat bedoelde ze daarmee? Waste ze hier de oren van de falende, zichzelf verrijkende topondernemers? Dat zou van lef getuigen. Of was dit een opmerking, in lijn met de tijdsgeest, waarin 'individualisering' als een negatieve ontwikkeling wordt gezien? Dat zou een beetje tegenstrijdig zijn met haar eerdere bewering.
Je hoort het echter steeds vaker. Individualisering is 'uit'. Zo stelde de voormalige Nederlandse kardinaal Simonis dat Nederland daardoor leidt aan 'morele scheurbuik'.Een paar jaar geleden zou zo'n opmerking op hoon kunnen rekenen, maar nu lijkt iedereen gedwee te knikken bij zo'n uitspraak. Ook het kabinet Balkenende-Bos-Rouvoet lijkt de strijd met het individualisme aangespannen te hebben.
Een rare ontwikkeling. Voor veel maatschappelijke problemen is de individualisering namelijk niet de oorzaak, maar vormt het juist de oplossing. In de gezondheidszorg en de sociale zekerheid worden mensen nu verpulverd door algemene bepalingen, steriele tijdroosters en formulieren die niet ingaan op de bijzondere wensen en talenten van individuele mensen. Ze worden 'over één kam geschoren'. Door het gebrek aan een persoonlijke benadering wordt er in sommige verpleegtehuizen te weinig zorg geleverd voor individuele bejaarden. Of is geen aandacht voor een individuele leerling op school, of voor een kind dat in de problemen raakt en accuut jeugdzorg nodig heeft. Dan zitten regels in de weg, of een systeem, of gebrek aan interesse van een manager die om stipt vijf uur naar huis wil en geen verantwoordelijkheid voelt. Door gebrek aan gerichte, persoonlijke aandacht verdrinken mensen in de massa of verdwijnen ze naamloos in statistieken. Wat nodig is, is een radicale breuk ten gunste van individueel maatwerk.
Maar juist dit kabinet kiest steevast voor groepsoplossingen. Daarom blijft het collectief geregelde ontslagrecht in tact, komt er geen nieuwe flexibiliteit in de sociale zekerheid en worden algemene oplossingen verzonnen voor specifieke problemen. Daarom zitten we straks met een enorme berg zinloos aangelegde 'kinddossiers' (ook voor kinderen waar niets mee aan de hand is), met drugs en drankverboden die iedereen treffen en met een fiscaal gezinsbeleid dat vooral alleenstaanden in de problemen brengt . Dit land smacht juist naar meer aandacht voor het individu, in plaats van minder! Niet alleen in het integratiedebat, maar over de hele linie!
Het zou mooi geweest zijn als Beatrix niet alleen Wilders had aangepakt op z'n generalisaties, maar ook Balkenende, Bos en Rouvoet hierop subtiel de oren had gewassen. Toegegeven, zulke teksten waren wellicht niet toegestaan door Balkenende.Dat zou wel heel erg tegen de tijdsgeest ingaan. Maar mogelijk als de Koningin ooit geen deel meer uitmaakt van de Regering, dat ze het wel durft te zeggen.
Ik wens u allen een vrijzinnig 2008!
Boris van der Ham