Casus Bottehond (slot)
Hopla, het derde en tevens laatste deel van de soap rondom bottehond. Zijn levenslange ban duurde uiteindelijk niet langer dan 2 dagen. Soms moet je terugkomen op een besluit, zo stelde Wiegel vanmiddag tijdens het VVD-congres. Wij sluiten ons daar graag bij aan. Achteraf bezien hadden wij de situatie wellicht anders moeten aanpakken, al blijft dat natuurlijk achteraf praten. Hebben wij geleerd van het incident? Ja, alleen hopen wij ook dat u er iets van heeft opgestoken. Let wel, het merendeel van onze reaguurders koesteren wij, maar er is ook een groep die ons en dus ook u stelselmatig in de problemen brengt. Je geeft zodoende je vijanden onnodig kruit om mee te schieten. Natuurlijk hadden we Joris en zijn hulpklazen opdracht kunnen geven stilletjes het onkruid te verdelgen, alleen was er dan nooit een dergelijke discussie losgebarsten. Dank voor uw input, sommige kritiek was terecht, andere weer volledig uit de lucht gegrepen. Rest ons slechts het stokje over te geven aan bottehond voor zijn honderd strafregels. Het werden er uiteindelijk iets meer... Essay van Bottehond
Internet is anarchie. Bij de één roept dat trots en enthousiasme op, bij de ander irritatie en angst. Internet als fenomeen dat de mensheid verder helpt dan wel als bedreiging voor de maatschappelijke cohesie. Hoe het ook zij: internet bestaat. Een volstrekt nieuw fenomeen in de menselijke ontwikkeling dat ongekende mogelijkheden met zich meebrengt. Juist omdat internet nog zo piepjong is wordt men, zeker als het om een virtual community als GeenStijl gaat, geconfronteerd met dilemmas.
Wat kan wel en wat kan niet en wie bepaalt dat dan? Het is daarover dat veel discussie en strijd is ontstaan. Mij lijkt dat een volstrekt natuurlijk fenomeen. Wie zich dat niet realiseert moet nog maar eens wat beter nadenken over het fenomeen internet. Een en ander betekent echter wel dat er uitdagingen ontstaan: dilemmas en gewetensvragen. Dat geldt voor de verhouding IRL en IVL, maar ook voor hetgeen zich IRL afspeelt. Er zijn op internet eenvoudigweg geen vaste regels over de dos en donts. Niemand heeft de macht om universele internetregels te ontwerpen laat staan ze mondiaal te handhaven. Een server is snel verplaatst naar een minder of niet regulerend land.
Voor mij is het een zegen dat machthebbers in de vrije wereld, die in het echte leven bepaald geen blijk geven het belang van menselijke Vrijheid en autonomie in te zien, een zeer beperkte invloed op het internet hebben. Natuurlijk zouden ze stuk voor stuk hun begerige klauwen in dat anarchistische gebeuren willen zetten om het voor hun eigen agenda te gebruiken of te modelleren naar hun wereldbeeld. Toch is duidelijk dat IRL machthebbers er álles aan doen hun greep op het anarchistisch internet te versterken.
Totalitaire regimes hebben zich al meer macht toegeëigend om het internet (en daarmee Vrije communicatie tussen mensen) hun wil op te leggen, denk aan China of Saudi- Arabië en Iran. Daarmee is één van de dilemmas omtrent dat internet ook geschetst. Want in Nederland is de situatie kennelijk zo dat gedrag in de virtuele wereld tot vervolging in de fysieke wereld kan leiden. Daarmee ontstaat voor iedereen onduidelijkheid. Er ontstaat een spanningsveld tussen de behoefte aan absolute vrijheid en de harde werkelijkheid van de fysieke werkelijkheid.
Vrijplaats GeenStijl
In hoeverre ben je bereid om rekening te houden met de gegevenheid dat bijvoorbeeld het strafrecht (deels) ook geldt voor het internet? Zoek je keihard de confrontatie of beweeg je zo weinig mogelijk maar zoveel als noodzakelijk mee met die wellicht onaangename gegevenheid? Daarbij lijkt mij de mening van ter zake deskundige juristen van belang. De wijze waarop de directie van GeenStijl reageert op deze maatschappelijke werkelijkheid is voor sommigen reden om hen hard te bekritiseren. Daarover matig ik me geen oordeel aan. Of het productief is lijkt mij een andere vraag.
Anderen zullen de redactie steeds steunen in de keuzes die gemaakt worden en weer anderen zal het verder aan hun achterwerk roesten zolang ze maar mee kunnen doen op de Vrijplaats, die GeenStijl ook nu nog is. Hierin onderscheidt een virtuele gemeenschap zich in niets van een organisatie of groep mensen in het fysieke leven. Wie zich verdiept heeft in Organisatieleer zal dat beamen. Veranderingen, ontwikkeling en groei gaan in menselijke gemeenschappen altijd gepaard met weerstand, enthousiasme en conflicten. Niets aan te doen: sterker nog, het is zelfs noodzakelijk om tot ontwikkeling te komen.
De voorbije dagen is mij door diverse (ex)reag(l)uurders te verstaan gegeven dat mijn gebruikelijke harde toon ook ditmaal niet mag ontbreken. Richting de redactie dan, wel te verstaan. Dat mijn toon vaak genoeg verzoenend is op GeenStijl is hen kennelijk ontgaan. Botte als stormram en stoomwals voor al Uw sloopklussen. Allemaal tot hun dienst: maar ik maak eigen afwegingen. Het gegeven alleen al dat respect voor iemand af zou moeten hangen van de mate waarin hij/zij doet wat die ander eist of wil is mij een gruwel. Ik zal helder zijn: ik verklaar niet de oorlog aan de redactie van GeenStijl. Ik voel me niet geroepen oude rekeningen te vereffenen of me voor het karretje van opponenten (commercieel of persoonlijk) van GeenStijl te laten spannen.
Bottegate
Op de avond dat de casus bottehond werd gelanceerd op GS sloeg de vlam in de pan. Bottehond moet terug/dood! Weg met die censurerende redactie óf weg met die islam- geobsedeerde idioot! Op dat moment werd mij duidelijk dat Bottegate al lang niet meer om mij en mijn (vermeende) gedrag ging, maar dat hier iets aan de oppervlakte kwam dat steeds opnieuw een issue lijkt te zijn. Ik doel dan op de vraag: wat is de verhouding tussen de redactie en de reaguurders. Gezien de storm van verontwaardiging die onder de reag(l)uurders losbarstte is duidelijk dat dit thema aandacht en verdere uitwerking behoeft. Je kunt je zelfs afvragen of dit niet onvermijdelijk was. Welbeschouwd moest dat er vroeg of laat een keer van komen. De crisisachtige sfeer die (in mijn beleving dan) ontstond dwingt iedereen bij de vraag over de onderlinge verhoudingen stil te staan.
Reag(l)uurders verweten de redactie censuur en willekeur. Dat zijn zaken waar mensen, als ze de kans hebben, zich van nature sterk tegen verzetten. Door mijn werk in het fysieke leven als crisisspecialist ben ik heel anders over crisis gaan denken dan vroeger. Waar een crisis vroeger voor mij gelijk stond aan onaangenaam zie ik het vandaag de dag eerst en vooral als een kans. Een kans om zaken te verbeteren, om te groeien. Een crisis is niets anders dan een signaal dat de bestaande situatie en verhoudingen niet langer voldoen.
Crisis leidt tot groei
De uitdaging van een crisis is dan ook om te accepteren dat het oude niet meer voldoet en dat nieuwe wegen en verhoudingen gezocht moeten worden. Er in blijven hangen leidt tot verzuring en verval. Je lerend en open opstellen in de toch onaangename context van een crisis leidt tot groei, verrijking en ontwikkeling. Zo beschouwd lijkt mij de keuze over hoe om te gaan met zon situatie niet moeilijk te maken. Alles wat het vergt is besef en inzicht in het fenomeen crisis. Daarna ligt de weg open om opnieuw te onderzoeken hoe het verder zou moeten gaan. Dat veronderstelt echter wel dat eenieder beseft dat GeenStijl in haar aard een symbiose is. Twee delen die zonder elkaar niet kunnen bestaan.
Tijdens Bottegate stelde een aantal reaguurders: als Bottehond geband blijft zullen wij eens een week niet reaguren. Sommigen voegden de daad bij het woord en verdwenen prompt uit de draad. Als het aan mij ligt komen ze gewoon terug. Wie weet zou een algemene amnestie van alle gebanden voor hen aanleiding kunnen zijn om een berg zand over het verleden te donderen en zich weer te mengen onder de meute op die prachtige Vrijplaats GeenStijl.
Censuur en geldzucht
Ik moest eerlijk gezegd (geheel ongepast, ik geef het toe) een beetje glimlachen om de frontale aanval van Fleischbaum op de reaguurmeute, gisteren. Heel leerzaam ook: de redactie wordt van alles en nog wat in de schoenen geschoven, van censuur tot geldzucht. Maar als de redactie dan op exact dezelfde schofferende manier terugslaat is de wereld te klein. Dat is geen verwijt mijnerzijds, maar mijn reactie was duidelijk: neem je eigen verantwoordelijkheid en zeg wat je er van vindt. Dat is dan ook in ruime mate gebeurd. Binnen de door mij beschreven symbiose is vooral van belang dat redactie en reag(l)uurders zonder elkaars bijdrage en inzet niet kúnnen bestaan. Als de reaguurders weglopen staat er niets onder de stukjes van de redactie en als de redactie geen stukjes plaatst valt er weinig te posten en te lezen voor de reag(l)uurderTs.
Enige tijd geleden werd een politiek experiment op poten gezet (Direkte Demagogie.. euh Demokratie) om het internet te gebruiken om burgers meer directe invloed te geven op degene die namens hen in de Tweede Kamer zit. De tijd was er kennelijk niet rijp voor. Maar dergelijke initiatieven zullen andere wegen bewandelen, evolueren en uiteindelijk een rol gaan spelen in de communicatie tussen politici en burgers. Dergelijke ontwikkelingen zijn eenvoudigweg niet tegen te houden. Als dat zo is liggen ook daar mogelijkheden om het algemeen menselijk functioneren.
En nu?
Dat mijn levenslange ban is opgeheven verheugt mij. Dat dit een rechtstreeks gevolg is van de zichzelf emanciperende reag(l)uurdersmeute is voor mij ook helder. Ik zei al eerder: uiteindelijk ging het niet zeker niet alleen meer om mij of over mijn aanvaring met de redactie. Het ging over álle reag(l)uurders, die hun wrevel over het gedrag van de redactie duidelijk kenbaar maakten. Tekenend vond ik de opmerking van een reaguurder die zich hardop afvroeg: okay: de boel is op scherp gezet. En nu? (of woorden van gelijke strekking). Ik vraag me af of die reaguurder zelf besefte hoezeer hij de spijker op de kop sloeg. Het is inderdaad de kernvraag: En nu. De voorbije dagen hebben mij geleerd dat internet en een virtuele gemeenschap zich ontwikkelen. Waar ooit de ongebreidelde Vrijheid centraal stond en leidend was in het beoordelen van alles en iedereen inzake het internet voldoet een dergelijke toch wat vrij-blijvende (sic) opstelling kennelijk niet meer.
Wie verwacht had dat ik snoeihard uit zou halen naar de redactie zal wellicht teleurgesteld zijn over mijn mini-essay. Degenen die mij er van verdenken mijn ziel verkocht te hebben aan de redactie om een column te kunnen schrijven zitten er heel ver naast. Of ik na deze column ooit nog zo iets schrijf is niet besproken met de redactie. Ik zeg diegenen dan ook flat out: wat is jouw eigen belang, je eigen agenda? En wie ben jij om mij te beoordelen op basis van jouw belangen en agenda. I am my own man. Dat zou genoeg moeten zijn om te accepteren en te respecteren wat ik doe en niet doe.
Mensenwerk
Over de aanleiding en afhandeling van Bottegate doe ik er nadrukkelijk het zwijgen toe. Dat is uiteindelijk iets dat alleen mij, een paar andere betrokkenen en de redactie aangaat. Het enige dat ik daar over kwijt wil is dat het allemaal mensenwerk is. En mensen communiceren vaak niet vlekkeloos, zeker niet op het raakvlak van de fysieke en de virtuele wereld . Maar is het nu juist niet goed te beseffen dát het allemaal mensenwerk is en blijft? Dat lijkt me een basis om verder op te bouwen.
Wat van belang is is de vraag: wat leren we hier van? Wat mij betreft is de les én de uitdaging te gaan experimenteren met de interactie tussen de redactie en de reag(l)uurders. Hoe dat er uit zou moeten zien? Ik zou het niet weten. Wellicht pikt de redactie dit op en bedenkt ze dat de gebeurtenissen van de afgelopen dagen onvermijdelijk waren, in één of andere vorm. Of anders, kom zelf eens met een voorstel in de draad. Deze gebeurtenissen tonen hoe dan ook aan dat internet (en daarmee ook GeenStijl) mogelijkheden biedt om te zoeken naar en te experimenteren met verdieping en uitbreiding van de communicatie tussen mensen. Dát lijkt me uitdaging genoeg. Wie weet begint de stijlloze revolutie gewoon in eigen huis.
bottehond