Our #MH17 report is out tomorrow, journalists can email contact@bellingcat.com for an embargoed copy #PutinAtWar pic.twitter.com/B4kdNkAiP3

— bellingcat (@bellingcat) February 23, 2016

Typisch: Bellingcat publiceert vandaag een nieuw rapport waarin het online onderzoeksbureau de MH17 schuldvinger wijst naar leden van het Tweede Bataljon van de 53ste Russische Luchtafweerraketbrigade en hun hogere bazen, en meteen beweert de site te worden ge-DDoSt. Het kan ook gewoon druk zijn, want Bellingcat is de enige die na anderhalf jaar conclusies durft te trekken waar het Joint Investigation Team onder leiding van Nederland nog niet aan toe is. Volgens het rapport van NAVO-medewerker Eliot Higgins ligt de verantwoordelijkheid voor het downen van MH17 bij de Russische minister van Defensie Sjojgoe en bij president Poetin. "Zij leverden het wapen, dat waarschijnlijk werd bediend door het Russische leger, waarmee vlucht MH17 werd neergehaald", staat in het rapport, maar men wist niet te achterhalen wie er fysiek op de launch button heeft gedrukt. Er is dus door Bellingcat een legereenheid opgespoord, er zijn twintig namen van betrokkenen bekend en Poetin en zijn MinDef zijn volgens Bellingcat eindverantwoordelijk. Nu alleen de échte smoking gun nog: Als Kiev, Moskou en Washington nou eens over de brug komen met de primaire radarbeelden waar Den Haag & Openbaar Ministerie geen behoefte aan zeggen te hebben, dan hoeven we niet met z'n allen uit arren moede onze hoop te vestigen op online onderzoeksbureaus die hun bewijzen verzamelen door social media af te speuren naar soldatenplaatjes om het who-is-who plakboek van een internationaal strafrechtelijk onderzoek mee te vullen, volgens een "plausible-hypothesis principe" waar je volgens Jeroen Akkermans (RTL) "alle kanten mee op kunt". Maar als je op internet zegt dat er chemicaliën in vliegtuig-strepen zit, word je uitgelachen…

Het kan niet anders of er is iets vreselijk mis in het MH17-dossier. Wie zijn oor te luisteren legt, begrijpt dat in Nederland Kabinet en Kamer zich zorgen maken maar ook de Oekraïense politieke kaste bekommert zich over de situatie getuige de off the record-bezoeken aan Den Haag. De MH17-clusterfuck gaat inmiddels langzamerhand richting FUBAR. Want het gaat allang niet meer om alleen die verschrikkelijke ramp en het opsporen van de daders maar ook om de burgeroorlog in Oekraïne, de (internationale) juridische verantwoordelijkheid van het land, gas, het Nederlands Europees voorzitterschap en natuurlijk het nakende Geenpeil-referendum. Maar dat zijn gevolgen, geen oorzaak. Er moet iets anders spelen.

Volgens Ard van der Steur kent het Openbaar Ministerie mensen die aan het opvragen van primaire radarbeelden zijn overleden. Dat zou hem zijn ingefluisterd door het college van PG's, de hoogste bazen van het OM. Gisterenavond bevestigde het OM dat beeld min of meer, door met een "nieuwe update" te komen waarin te lezen valt dat het OM na het referendum van 6 april in de zomer met bewijs komt over de raket die MH17 neerhaalde. Het OM geeft aan "dat het Joint Investigation Team (JIT) verwacht voor de tweede helft van dit jaar het strafrechtelijk bewijs te kunnen leveren met welk type wapen en vanaf welke locatie de MH17 is neergeschoten." Meer details hierover zijn door het OM in een brief aan de nabestaanden gezonden. "De nabestaandenbrief is uitsluitend bestemd voor nabestaanden en zal derhalve niet aan journalisten worden verstrekt", aldus het Openbaar Ministerie op de eigen site. Geeft niet, OM. We hebben de brief, ondertekend door hoofdofficier Fred Westerbeke, inmiddels via andere kanalen ontvangen. We mogen hem niet integraal publiceren van onze bron, maar wel uit de tekst citeren. Daarin staan een paar opvallende zaken. Update: Steurzender heeft de hele brief inmiddels zelf online gezet (.doc). Primaire radarbeelden ontbreken (nog steeds) Die slotzin is onzin. Zonder ruwe primaire radardata is alleen te zien welke vliegtuigen hun transponders aan hadden staan. Stel dat er militair verkeer rond MH17 vloog, dan zijn die op secundair materiaal niet zichtbaar. De Russen beweren op basis van een video van hun primaire beelden dat er een ongeïdentificeerd toestel bij MH17 opduikt (zie video in dit topic), maar de Russische Federatie beweert dat hun primaire beelden inmiddels vernietigd zijn - en wil dus niet meewerken aan opheldering van die bewering. Vanwege bewolking zijn er geen bruikbare satellietbeelden van het moment van de aanslag, wat de noodzaak voor (primaire) radardata alleen maar groter maakt. Geen luchtverkeersleiders gesproken? Dit is een sneaky zinnetje. Er zijn 'leden van de OEK luchtverkeersleiding' gesproken. Daar staat dus niet: 'er is gesproken met de luchtverkeersleider die MH17 als laatste sprak. Die man (of vrouw) is dus (nog steeds) niet gehoord. Opvallend en verdacht: degene die als laatste contact had met een verongelukt toestel, verhoor je doorgaans als allereerste. En als dat niet lukt, maak je als onderzoekers zijnde stampij, want dan is er wat aan de hand. Wat is er aan de hand? Wilde Oekraïne niet meewerken? Zo nee, waarom niet? Plus: dat er geen primaire radarbeelden bestaan, is volstrekt ongeloofwaardig. Niemand laat zijn eigen of andermans (militaire) toestellen ongezien over zijn grondgebied vliegen als daar op dat moment gevechtshandelingen plaatsvinden. De Amerikanen In de brief staat te lezen dat er geen foto's en filmpjes van de raketlancering zijn. Satellietbeelden zijn niet bruikbaar. De Amerikanen hebben, lekker vaag, "data" die "mogelijk informatie zou kunnen geven", maar die mag alleen via de MIVD in het geheim gedeeld worden. Zonder declassificatie is die "data" onbruikbaar in een rechtszaak, want de verdediging moet straks dergelijk bewijsmateriaal ook in kunnen zien. Wat blijft er over als er geen filmpjes, foto's, satellietbeelden en "data" is? Primaire radarbeelden. Maar die hoeft het OM niet te hebben, zegt de regering, die er zelf ook niet achteraan gaat. Wat een soap. Bellingcat de bel aanbinden Het JIT heeft 'een grote groep personen in beeld' die betrokken lijken te zijn bij de aanslag op MH17, schrijven ze. Verder kan het JIT daar in het belang van het onderzoek niks over zeggen en dat is prima natuurlijk. Maar een pagina later wordt bovenstaande geschreven, waarin een onderzoek van Bellingcat wordt aangehaald om toch te kunnen zeggen dat het (vermoedelijk) de Russen waren. Dat kan kloppen natuurlijk, maar waarom wordt er een alinea eerder zorgvuldigheid bepleit, om daarna alsnog naar een particuliere onderzoeker te refereren die bovendien omstreden is, temeer omdat hij op de loonlijst van een NAVO-stichting staat.

De Zwartlakkers van Steur cum suis weten het al, anders pompen ze zo'n persbericht niet naar buiten. Maar ze gaan het u nog niet vertellen. Want we houden het spannend. Een soort van Voice of Holland over de ruggen van 198 slachtoffers, met weer een snippertje (des)info na de commercial break. Het is werkelijk om te projectielkotsen hoe er met de nabestaanden, de waarheid, de geloofwaardigheid en het algemeen belang wordt omgegaan omwille van geopolitiek gekut, schaliegas-deals en graanschuur-handjeklap. 198 bodybags in een koelcel, en Mark Rutte die lachend een hele grote steen voor de deur legt. Het is om te janken zo FUBAR dit is. Fuck man, hele gezinnen dood...

Het OM komt In de zomer met bewijs over raket MH17, aldus bronnen tegen @RTLnieuws: https://t.co/huwJN4hcRE pic.twitter.com/6V2geYII0M

— RTL Nieuws (@RTLnieuws) February 18, 2016

'OM verwacht in zomer bewijs rond te hebben over MH17' https://t.co/Suj3OGnYwf

— NOS (@NOS) February 18, 2016

OM verwacht deze zomer bewijs over MH17-raket: https://t.co/XM5V75LTCa

— NU.nl (@NUnl) February 18, 2016

OM verwacht deze zomer bewijs rond te hebben welke raket MH17 heeft neergeschoten https://t.co/NLZwlRy4Av

— AD.nl (@ADnl) February 18, 2016

Nieuwe update strafrechtelijk onderzoek MH17https://t.co/kZ6tRZPG8k

— Landelijk Parket (@landelijkparket) February 19, 2016

Ja! Daar zijn ze: antwoorden op vragen over de vraag waarom niemand die onderzoek naar MH17 doet pretendeert te doen enige interesse lijkt te hebben in het primaire bewijsmateriaal: radarbeelden van Rusland en Oekraïne. Eind januari beweerde Ard van der Steur dat het OM in zijn oor gefluisterd heeft dat ze geen radarbeelden hoeven te hebben. Nee, dat had hij niet op schrift, dat moest de Kamer maar geloven, zei hij tijdens het MH17 Radar Raadsel Debat van 4 februari. Dat leverde toen uitermate pijnlijke beelden op die wij hierboven met alle liefde nog eens tonen. We zagen een hevig zwetende zwaarlijvige minister radeloos zijn onmacht probeerde weg te bladeren met een stapel paperassen die niet groot genoeg was om zijn zichtbare nervositeit achter te verbergen. Fascinerend falen was dat. Er lagen op dat moment ook al dertien dringende Kamervragen van Pieter & Sjoerd (wij mogen Pieter & Sjoerd zeggen) over de radarbeelden en die zijn nu, twee weken later, eindelijk alsook te laat beantwoord. Een paar opvallende zaken:
• Volgens Van der Steur heeft het OM 'bij verschillende staten' om "benodigde informatie' gevraagd via rechtshulpverzoeken. Of die verzoeken ook wat hebben opgeleverd, vertelt Van der Steur niet. Maar 1. Nederland heeft geen primaire radarbeelden van Rusland, Oekraïne, USA of NAVO en 2. De regering weigert een rechtshulpverzoek bij het ICAO in te dienen (en de Kamer vond dat deze week bizar genoeg helemaal prima), dus: die rechtshulpverzoeken staan kennelijk nog open, maar hebben tot dusver in elk geval geen primair bewijsmateriaal opgeleverd en niemand lijkt er haast achter te zetten om die beelden tóch te bemachtigen.
• Van der Steur beweert in zijn antwoorden dat niemand minder dan het College van procureurs-generaal (de hoogste bazen van het OM - hallo schaduw-VVD'er Herman Bolhaar) tegen de minister heeft gezegd "dat er nu geen behoefte bestaat aan verzoeken door de regering om aanvullende informatie op het gebied van radar- en satellietgegevens." Daar is geen bewijs van, want het is volgens Steur mondeling gebeurd. Dat is bizar op het niveau 'Diverse mensen hebben videobeelden van een onopgeloste moord, maar de politie hoeft ze niet te hebben'. Onbestaanbaar.
• Tot slot is het bij Van der Steur niet bekend of er in het Joint Investigation Team (JIT, landen die onder leiding van Nederland onderzoek doen naar de daders van het neerhalen van MH17) landen zijn die het niet eens zijn met het níet opvragen van de primaire radargegevens. Steur: "Deze signalen zijn mij niet bekend." Lees: 'Ze weten er niet van' of 'We hebben hen niks gevraagd'. Dat JIT loopt dus ook voor geen meter, qua samenwerking. Zou Van der Steur mensen kennen die aan een internationale blamage zijn overleden?
Enfin, lees zelf de antwoorden maar. Van der Steur klinkt op papier (pdf) al net zo nerveus als in de video hierboven.

Bijna de hele Tweede Kamer (muv PVV) heeft tegen mijn motie gestemd om de radarbeelden #MH17 boven tafel te krijgen. pic.twitter.com/VbN8pma9jf

— Louis Bontes (@Louis_Bontes) February 16, 2016

Heel Den Haag, minus PVV & VNL, stemt een motie van Louis 'Het Eerlijkste Kamerlid van Nederland' Bontes weg, waarin hij de regering opriep om bij internationale luchtvaartorganisatie ICAO een zaak te starten tegen Rusland en Oekraïne, die beiden hun primaire radarbeelden van 17 juli 2014 niet beschikbaar hebben gemaakt voor de Onderzoeksraad voor de VVD. De Kamer stemde deze motie weg en heeft dus geen interesse om de radarbeelden via internationale wegen alsnog te verkrijgen. Iemand nog vragen over inzet van onze politici om de onderste steen boven te krijgen? Nee? Dan kunt u hieronder uw theorieën kwijt over waarom dit primaire bewijsmateriaal niet boven water mag/kan/zal komen - althans niet vóór 6 april.
Update: Omtzigt is éven niet in 070 en meteen zit de fractie te slapen. CDA-stem tégen de motie is omgezet in een stem vóór. We vonden het al gek...

CDA is voor de motie-Bontes: start ICAO-zaak over MH17 radar beelden
Vergissing bij stemmingen is nog tijdens stemmingen rechtgezet.

— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) February 16, 2016

Het ontbreken van de radarbeelden in de onderzoeken van de OVV en het OM leiden inmiddels, bijna vier maanden na het verschijnen van het rapport voor de Onderzoeksraad voor de VVD, tot onrust en argwaan. Hoe kán het bestaan dat zulk belangrijk bewijsmateriaal niet is opgevraagd? En dat de OVV of de regering haar best niet doet om ze alsnog te bemachtigen? Dat is alsof de politie zegt: 'Iemand bood ons de videobeelden van de moord op video aan, maar we denken dat we al weten wie het gedaan heeft dus we hebben vriendelijk bedankt'. Het bloednerveuze gedrag van Ard van der Steur (video), die beweert dat het OM hem verteld heeft dat ze geen radarbeelden nodig hebben, draagt niet bij aan de geloofwaardigheid van Rutte's onderzoek naar de Onderste Steen. Ook de gewijzigde verklaring van Oekraïne, dat eerst zei dat de radars uit stonden, maar nu beweert dat ze waren vernietigd, roept vraagtekens op. Zowel Tjibbe Joustra als het kabinet worden daarom nu gebombardeerd bestookt met tientallen vervolgvragen. 32 vragen hier. 48 vragen daar. Nog een pakketje ginds. En d'r liggen d'r hier ook nog een paar van Omtzigt & Sjoerdsma. Allemaal zeer interessante vragen. Een willekeurige greep: - Staat de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) nog volledig achter de conclusies van het onderzoek, nu blijkt dat de (civiele) radars in Oekraïne niet in onderhoud waren, maar juist waren vernietigd? Waarom wist de OvV dit niet? - Waarom heeft de OvV geen contact opgenomen met EUROCONTROL over het vernietigen van de civiele radars? - Kan de OvV uitgebreid aangeven in welke mate er gesprekken zijn gevoerd met de Oekraïense luchtverkeersleiding? - Hoe is het mogelijk dat het Openbaar Ministerie (OM) geen behoefte heeft aan aanvullende (primaire) radargegevens, terwijl deskundigen juist wijzen op de noodzaak hiervan voor de strafrechtelijke vervolging? In totaal zijn er zo'n 100 vragen afgevuurd gesteld, waaruit een beeld ontstaat dat er gaten van divers formaat zitten in het onderzoek van de OVV en de inspanningen die de regering (niet) geleverd heeft. Ook doemt er een oud spookbeeld tóch terug op in de vragen: Vlogen er andere vliegtuigen in de buurt van MH17? In deze set vragen van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken komt een interessante kwestie (terug) op tafel: vloog er nog een ander toestel, of meerdere toestellen, in de buurt van MH17? Zie vraag 10 en 11: In het OVV-rapport uit oktober wordt melding gemaakt van tweemaal een 'tweede primair object' (p.120), hetgeen ook te zien is op de Russische radarbeelden waar de OVV een video (dus geen bronbestanden) van ontving (Bijlage I, p.60). De OVV concludeert op pagina 121 van het rapport dat het om 'wrakstukken' van MH17 gaat. Getuige de vragen die nu zijn door de Kamercommissie BuZa zijn gesteld, wordt die lezing niet onvoorwaardelijk geloofd. Ook roepen die vragen een Russische presentatie van 21 juli 2014 in herinnering, waarin gesuggereerd wordt dat het object wel eens een (Oekraïens) vliegtuig kan zijn. Tekst hier, fragmentje video met de radarbeelden die de OVV ook had hieronder. Niemand beweert dat de Russen gelijk hebben, of eerlijk zijn. Maar het OVV-rapport geeft ook geen sluitend bewijs en dus zal men met een beter antwoord moeten komen op de vraag wat er op de radar te zien is. Zijn het inderdaad brokstukken, zoals wordt aangenomen, kan dat worden bewezen? Of is het toch een vliegtuig en zo ja, van wie (OEK of RUS), wat doet het daar en was het een agressor, of juist een mogelijk doelwit in plaats van MH17? Dit zijn vragen waar de primaire radarbeelden uitsluitsel over zouden kunnen geven, naast een antwoord op de vraag waar de BUK-raket precies vandaan gelanceerd is. Terechte vervolgvragen voor OVV & VVD dus, want mede door incompleet bewijsmateriaal (en de onwil om dat bewijs te achterhalen), blijft de aanslag op MH17 een whodunnit waar je ruim anderhalf jaar later nog steeds alle kanten mee uit kunt.
P.S. Geinige vondst van Wierd Duk: Eliot Higgins (Bellingcat) is senior fellow bij een NAVO-clubje. Dat mag. Maar het maakt hem niet onafhankelijk. Handig om te weten, voor als de NOS hem weer eens citeert.

Afgelopen week schreef Azijnboderedacteur Bert Lanting een bijzonder chagrijnig betoog tegen GeenPeil en het referendum. Daarin verdedigde hij het associatieverdrag met Oekraïne. Mag natuurlijk, goed voor de discussie en dat de eurofiele macht minnende media helemaal berserk gaan op burgers die een beetje meer inspraak in hun eigen democratie af proberen te dwingen, zijn we inmiddels wel gewend. Maar aan het einde van zijn bittere betoog vloog Bert Lanting zo gierend uit de bocht, dat we besloten om een armlengte afstand te houden. Zijn slotzin luidt namelijk: " Een stem tegen het associatieverdrag is een stem voor de mensen die naar alle waarschijnlijkheid vlucht MH17 hebben neergehaald." Wow. Just wow. "Jammer dat jullie over de rug van mijn overleden broer propaganda maken voor een "handelsverdrag"", twitterde een nabestaande naar de Volkskrant. En zo is het. Maar bij ons meldde zich een kenner van de EU en de Oost-Europese situatie, die zei: 'Dat stuk van Lanting rammelt. Zal ik jullie helpen met een closeread?' En aldus geschiedde. Hieronder volgt de ontleding van het opportunisme van de Azijnbode, door 'Russki Stazjer' (disclaimer: geen Rus). Tevens is het een handig handvest voor wat er allemaal wél mis is met dat associatieverdrag, dus voor wie zich nog in moet lezen voordat-ie een keus maakt op 6 april: grijp je kans in de closeread hieronder. Wat staat er nou echt in dat associatieverdrag? Azijnbode: Midden in het hoofdstuk Tijdelijke aanwezigheid van natuurlijke personen voor zakelijke doeleinden slaat de vermoeidheid onverbiddelijk toe. Het is zware kost, het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne: 394 pagina's, vol afspraken, voornamelijk over handel. We zijn bij artikel 98, lid 2: 'De binnenkomst en het tijdelijke verblijf van natuurlijke personen uit Oekraïne respectievelijk de EU-partij op het grondgebied van de EU-partij respectievelijk Oekraïne wordt toegestaan wanneer deze natuurlijke personen vertegenwoordiger van rechtspersonen en zakelijke bezoekers in de zin van artikel 86, lid 17, onder a) van deze overeenkomst zijn. Onverminderd lid 1 van dit artikel bestrijken de toelating en het tijdelijke verblijf van zakelijke bezoekers een periode van maximaal 90 dagen per 12 maanden.' Jan Roos, de grote man achter het GeenPeil-referendum, gaat er prat op dat hij het hele verdrag nooit heeft gelezen. Russki Stazjer: Gezien het voorgaande heeft Jan Roos daarin kennelijk geen ongelijk. Oh, wacht...

De radarbeelden uit Rusland, Amerika en Oekraïne zijn niet het enige geheimzinnige aspect van het MH17-onderzoek. Al sinds MH17 uit de lucht kwam, proberen diverse media de radarbeelden te wobben die zicht geven op politiek Den Haag. Zodat ze een reconstructie kunnen maken van wat het zogenaamde crisisteam (onder leiding & verantwoordelijkheid van MinPres) allemaal gedaan & gelaten heeft. Maar zoals met alles rond MH17, laden PvdA en VVD ook hier de verdenking op zichzelf: de informatie blijft geheim. Uiteraard. Wob na Wob levert zwarte pagina na zwarte pagina op, secuur vol gekliederd door een censuur-ambtenaar met ministeriële magazijnen vol middelvingerkleurige markeerstiften ter beschikking. Opeenvolgende ministers van V&J in Rutte's rotatiekabinet houden de deksel op de doofpot. De enige onderste stenen die tot nu toe naar boven gewob'd werden, zijn een persoonlijke beleidsopvatting over GeenStijl en de even hilarische als treurige openbaring dat Rutte iedere morgen een knipselmap vol GS-topics & comments op zijn bureau krijgt. Beeldvorming is anno 2015 belangrijker dan goed bestuur, hebben we daarvan geleerd. Maar dat is dus niet genoeg. We willen échte beleidsdocumenten zien. RTL Nieuws, Volkskrant en zelfs de NOS hebben daarom nu hun Wobverzoeken gebundeld en vervolgens het kabinet voor de rechter gesleept om de zwarte doos van Rutte II los te krijgen. Moet je nagaan. Rutte heeft media & maatschappij net zo lang getart met zijn dramatische afwikkeling van MH17, dat zelfs het doorgaans zo dociele staatspersbureau zich nu tegen de regering keert. De zitting is om tien uur. Geen idee of de zaak wat op gaat leveren. MinV&J een beetje kennende, zal de rechter wel omgekocht zijn door Rutte... Tweets about MH17 lang:nl

Het kabinet heeft een nieuwe tactiek bedacht om niet achter de radarbeelden van MH17 aan te hoeven. Volgens Ard van der Steur heeft het Openbaar Ministerie namelijk tegen hem gezegd, dat het OM de beelden niet nodig heeft voor het strafrechtelijk onderzoek. Staat dat ergens op papier? Nee, dat staat nergens op papier. Heeft er dus niemand voor getekend? Nee, er heeft niemand voor getekend. Is het mondeling doorgegeven aan de minister? Ja, het is mondeling doorgegeven aan de minister. Maar wanneer heeft het OM dit dan tegen de minister gezegd? Dat kan de minister zich niet herinneren. U ruikt een rat? Wij ook. Het OM wil namelijk nergens bevestigen dat ze dit tegen de minister gezegd hebben. De radarbeelden. Hoe zit het nou? Met de primaire radarbeelden zou je de raket moeten kunnen zien, evenals de afvuurlocatie, eventuele militaire vliegtuigen in de omgeving, en brokstukken van MH17. Het is dus belangrijk bewijsmateriaal voor het onderzoek van het Joint Investigation Team (JIT), dat wordt geleid door Nederland en waar Oekraïne, Maleisië, België en Australië bij aangesloten zijn. (Het OM heeft een infographic.) De informatie en kaarten waar het JIT op dit moment over beschikt, beslaan 300 vierkante kilometer. Met primaire radarbeelden kun je dat terugbrengen tot ongeveer 1 vierkante kilometer. Zo belangrijk zijn die beelden dus. Maar helaas: Rusland had beelden en heeft ze gewist. En volgens het onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor de VVD (OVV), dat in oktober verscheen, was de civiele radar van Oekraïne in onderhoud. Afgelopen week zei de Oekraïense ambassadeur echter dat twee radarstations (Luhansk en Artemysk) niet in onderhoud waren, maar dat ze zijn vernietigd. Dat is strijdig met het OVV-rapport. Sowieso: als een radar niet werkt, moet je dat als land melden bij Eurocontrol. De OVV had de beweringen van Kiev dus kunnen checken. Maar navraag bij Eurocontrol leert dat dit niet is gebeurd. De OVV sprak ook niet met Oekraïense luchtverkeersleiders - primaire bronnen, want dat waren de laatste personen die live contact hadden met MH17. Oekraïne is ongeloofwaardig Kiev beweerde daarnaast dat haar militaire radarsystemen uit stonden op de bewuste 17e juli van 2014. Dat is een volstrekt ongeloofwaardige bewering: er was oorlog in het oosten van het land, een Russische invasie dreigde en de Oekraïense luchtmacht had haar eigen materieel in de lucht. Dat doe je niet zonder radar. Internationaal gezien heeft Nederland ook niet bij de Amerikanen gevraagd om hun materiaal (ondanks de uitspraken van MinBuZa Kerry dat “We saw the take-off. We saw the trajectory, we saw the hit."), en NAVO beweert niks te kunnen zien op de eigen AWACS-beelden van radarvliegtuigen die - nota bene - het oosten van Oekraïne in de gaten hielden. Wil Oekraïne wat verbergen? En zo ja, wat dan? Een militair vliegtuig in de buurt van MH17? Of erger? In het debat over de radarbeelden van donderdag 4 februari beweerde Van der Steur - die een uiterst nerveuze avond had - dat de regering pas op 13 oktober, de dag dat het OVV-rapport verscheen, op de hoogte werd gesteld van het ontbreken van radarbeelden. Maar nota bene Frans Timmermans had een jaar eerder, oktober 2014, al geroepen wat hij wist over zuurstofmaskers en een raket. In april 2015 leidde de ophef over de door de regering voor de OVV verzwegen Kiev-briefing tot nader overleg tussen kabinet en OVV. Is er toen ook niets over de radarbeelden gezegd? Wist de regering écht pas op 13 oktober van de ontbrekende beelden? Moeilijk te geloven. En waarschijnlijk niet waar. Hoe nu verder met het strafrechtelijk onderzoek? Ook nu bekend is dat er géén (primaire) radarbeelden zijn opgenomen in het onderzoek van de OVV, noch worden meegenomen in het onderzoek van het JIT, weigert het kabinet om een klacht in te dienen bij internationale luchtvaartorganisatie ICAO. Daarmee blokkeert Rutte II de weg naar het opvragen van de beelden die de onderste steen kunnen tonen. Nabestaanden doen inmiddels een wanhoopspoging om Rutte in beweging te krijgen. En wat tenslotte ook een bijzonder interessante vraag is in dezen: Wat vinden de andere landen in het JIT ervan dat hoofdonderzoeker Nederland géén behoefte heeft aan primaire radarbeelden - en daarmee primaire bewijsstukken? Na de breek: Nieuwe Kamervragen voor Van der Stuntel, van Omtzigt (CDA) en Sjoerdsma (D66), over zijn bewering dat het OM in zijn oor gefluisterd heeft dat ze geen radarbeelden hoeven te hebben.