blablabestuurscultuur

We dienden Wob-verzoeken in, we hielden ons keurig aan de termijnen en we trokken de ministeries bijtijds aan hun jasjes toen ze de termijnen overschreden. We gingen naar de rechter en kregen gelijk toen het allemaal écht te lang ging duren, daarna stuurde Rutte een landsadvocaat van dat frauduleuze kantoor op ons af en ook daar maakte de rechter korte metten mee. Maar toch kwam er op was los stencilwerk nog nauwelijks wat vrij van de gevraagde documenten. Jasper van Dijk stelde Kamervragen, GeenStijl zat in het vragenuur - hartstikke leuk maar het leidde tot niks. Er ging een motie van Jasper achteraan en daar is nu over gestemd. Sja, sorry, het elan is verdampt en de nieuwe bestuurscultuurgeintjes hebben een baard, dus we noteren droog: de vier coalitiepartijen zijn weer eens tegen het volgen van wetten en regels die ook gewoon voor hen gelden. We mogen het niet zeggen van Mark maar: we zien een patroon.

Hi Hanke,

We komen graag even informeel bij je op de lijn inzake openstaande vragen van Pieter, Jesse en Laurens. Die vroegen begin april ambtelijk formeel, via Kamervragen dus, naar een overzicht van, en we citeren even een openbare nieuwsbron, elk van de bewindspersonen in de kabinetten Rutte III en Rutte IV of zij gebruik maken van privé-email adressen voor hun werk en van berichtenservices zoals Signal, WhatsApp en Telegram. Dit natuurlijk nadat bleek dat Hugo de Jonge niet betrokken was, maar wel betrokkenheid had, bij privémails en appjes via derdendiensten (iCloud, Whatsapp, zeg maar diverse niet toegestane routes voor vertrouwelijke stukken). Bij de vlotte beantwoording van die vragen zei je toen - we mailen informeel dus we mogen je zeggen - dat je binnen twee weken, dus uiterlijk op 21 april, dat overzicht zou leveren. Nou is het morgen al drie weken geleden dat je zei dat het twee weken ging duren en daarom vragen we ff: komt dat overzicht er aan? Want we verwachten nog parlementaire enquêtes over het coronabeleid, maar ook over het Toeslagenschandaal, en de Gaswinning, misschien nog wel over Jeugdzorg en wie weet wat nog meer allemaal. Dan is het wel belangrijk om te weten wie er allemaal ambtelijke zaken privé mailde of appte, waarmee ze dat deden en vooral: of al die communicatie wel netjes volgens de wet is veiliggesteld voor zowel de WOB als voor parlementaire onderzoekscommissies. Okee dank voor je tijd, groetjes van GeenStijl en nog een fijne Koningsdag hè!

Deze man weet hoe hij zijn onderste stenen moet bewaken

Vorige week kreeg GeenStijl, samen met andere media waaronder Nu.nl en de NOS, na maandenlang duwen, trekken en procederen eindelijk enkele deelbesluiten in uitgebreide Wobverzoeken over het Fiasco van Kaboel toegezonden. Direct in het kielzog daarvan stuurde Mark Rutte de Landsadvocaat op GeenStijl af. (Specifieker: Elisabeth Pietermaat, die persoonlijk betrokken is bij het frustreren van een fraudeonderzoek naar Kast Lijcken Drooghneuquer Vagijn.) De premier van dit gave land wil namelijk liever (ha) niet dat we álle documenten krijgen van vier ministeries over de infighting, bitchfighting, bioscoopbezoekjes van Kaag, Bijleveld en Broekpak-Bingozaal. Want die kijvende wijven hebben er een potje van gemaakt. Het ministerie van Algemene Zaken (dat van Rutte dus) heeft maandag - de dag van de gaafland-ADvertentie en de Jinkek-farce - ook een deelbesluit genomen en enkele tientallen pagina's mails, Whatsapps en woordvoeringslijnen van de MinPres gedeeld met GeenStijl. Dat klinkt heel spannend, maar dat is het natuurlijk niet. Zo er één beeld opstijgt uit de documenten, is het er eentje van een premier die EXACT weet wat ie NIET moet zeggen. En de rest is professioneel weggenieuwebestuurscultuurd voordat het stapeltje A4'tjes werd vertaald naar de documenten Scan_gemaakt_op_Xerox_MFP.PDF (begeleidende brief) en Scan_gemaakt_op_Xerox_MFP 2.PDF (59 kantjes quasi-openbaarmakingen). In maart staan we voor de bestuursrechter tegenover de Landsadvocaat om de rest openbaar te krijgen. In de tussentijd: "Probeer je slaap te pakken!"

Bij wantrouwen in de wetenschap de overheid bellen is wel een soort dubbele fout, statistisch gezien

Terwijl Mark Rutte de Onderzoeksraad voor de Veiligheid alle blaam voor wat er mis ging op Jaap en Zijn Mensen aan het schuiven is (hele OVV-rapport hierrr), blijft de lakstiftenprinter van de Rijksoverheid maar stukken uitbraken. Allerlei documenten worden geopenbaard, van vragen over de reisadviezen naar Oezbekistan (lolwut) tot verzoeken over vaccinatiestatus & sterfgevallen. En bovenstaande, die zat er ook tussen. Iemand wilde serieus weten, in september 2021, of er wetenschappelijk bewijs is voor het bestaan van het Sars-Cov2-virus. Het antwoord telt 1 kantje en ziet u hierboven. Prima haakje om nog eens te wijzen op de traag op gang komende openbaarmaking van de onderliggende stukken van het beleid van de afgelopen twee jaar.

WOBSTRUCTIE

Vorige week ontdekte het laatste bastion van kritische parlementaire journalistiek, SBS Hart van Nederland, dat Hugo de Jonge een kritisch rapport van de Raad voor de Rechtspraak wekenlang achter had gehouden voor de Kamer, en vlak voor kerst pas op de post deed. "Gewoon een foutje", zei Hugo tegen Sam Hagens maar dat was natuurlijk een leugen. Op 1 januari ontdekte Pieter Omtzigt nóg een goed verstopt rapport dat kritisch is op het schijnveilige schapensysteem 2G, maar toen was ons Wob-verzoek al de deur uit: GeenStijl heeft op 29 december een briefje naar VWS gestuurd om te vragen naar het hoe & waarom Hugo dit cruciale rapport met opzet twee coronadebatten lang achter zijn glimmende ijdelheid verstopt hield.

In ons verzoek vragen we naar "alle stukken over (de inhoud van) vorenbedoeld spoedadvies, de fase voorafgaande aan de ontvangst van het advies, de fase ten tijde van beschikking over het advies, de fase na ontvangst van het advies en alles dat dat daarmee samenhangt, alsook stukken met betrekking tot de wijze waarop de minister, naar derden, met het spoedadvies is omgegaan en de wijze waarop dat naar buiten zou worden gebracht."

Officieel moet VWS binnen vier weken antwoorden. Maar iedereen en z'n Nieuwsuurkijker raadt het al: Hugo heeft het ambtelijke lakleger ingezet om alle verzoeken te vertragen, traineren en/of onleesbaar te maken. We kregen binnen vier werkdagen een briefje terug waarin staat dat het helaas niet binnen vier weken zal lukken om onze simpele vragen te beantwoorden. Want VWS heeft het te druk met coronawobs. Maar het is niet dat we naar alle bonnetjes van die verdwenen 5 miljard vragen, we willen gewoon wat mails en whatsappjes die over (het achterhouden van) dat advies zijn uitgewisseld. Dat is is geen deep dive in jarenlange archieven van chaos & crisis, maar even Ctrl+F in de mailbox van Hugo plus z'n Whatsappchats exporteren uit die iPad waar hij in Vak K altijd zo verdiept in is terwijl Kamerleden tegen zijn rug praten.

Ja, dat mogen we dus niet weten van VWS. Maar wel van de wet, dus onze reactie op VWS is dat we niet akkoord gaan met deze werkwijze, en dat we VWS gewoon aan de wettelijke termijnen (vier weken plus eenmalig vier weken verdaging) zullen houden. Dit topic wordt derhalve ook per fax verzonden aan de betreffende weigerambtenaren.

De één z'n "Ja" is de ander z'n "Nee, ga weg"

U weet vast nog wel hoe Mona Keijzer, staatssecretaris van Klimaatzaken, prompt werd ontslagen toen ze tegen De T. had gezegd dat ze tegen de coronapas en de QR-samenleving was. GeenStijl diende een Wob-verzoek in naar die tamelijk absurde toestand, die leidde tot het volledige vertrek van Mona Keijzer uit de politiek (via een brief waarin ze overigens ook al waarschuwde dat het 3G-beleid via de coronapas zou overgaan in een 2G-beleid). Vandaag kregen we de antwoorden op onze vragen binnen. Relatief snel, voor overheidsbegrippen, maar dat komt vooral omdat het ontslag ook razendsnel is gegaan: uit screenshots (een soort van fotokopieën) van appjes en sms'jes blijkt dat Mark Rutte twee keer "Ja!" antwoordde en geen derde keer meer hoefde te kraaien om Mona Keijzer te verraaien. Exit de Volendamse volksvrouwe van het CDA:

Uit de inventarisatie van de beschikbare documenten blijkt dat er drie concept-verklaringen zijn geschreven door Rutte om het ontslag van muitende Mona wereldkundig te maken. Die concepten die tot dit kattenbelletje hebben geleid, mogen we helaas niet zien, blijkt uit de begeleidende brief, waarvan het screenshot na de breek staat. Wat we wel kregen, behalve het bovenstaande Ja-woord van de demissionaire MinPres op de ontslagvraag, zijn wat berichten die tussen diverse ministeries (Binnenlandse Zaken, Economische Zaken, Algemene Zaken en Landbouw) rond gestuurd zijn om alle vice-premiers op de hoogte te brengen en om een vervanger voor Mona te vinden. 

Het lijkt er op basis van bovenstaand screenshot wel op dat Rutte samen met de laatste andere vice MP (namelijk Hugo de Jonge, partijgenoot van Mona Keijzer) al had besloten dat ze eruit moest, en dat ze pas daarna dat bij Ollongren en Schouten hebben gecheckt: de sms'jes tonen hoe een ambtenaar aan Rutte voorstelt om vice-MP's Ollongren en Schouten te consulteren.

Verder zit bij de Wob-vangst een screenshot van één WhatsApp-groepje dat voor de gelegenheid "Het is me wat" is genoemd. Zodra duidelijk is dat de multifunctionele levende lunchtrommel Stef Blok de taken van Keijzer tijdelijk ging waarnemen, schampert één - geanonimiseerde - ambtenaar: "Leuk trouwens dat Stef Blok ook eens een keer wat anders gaat doen”. Prima Haags mopje, wel. Screenshot daarvan ook na de breek:

Trias politica is ook maar een mening

Hier scheiden onze wegen, was dat niet iets met bestuurlijke vernieuwing? Ja, in 1748 al, toen baron De Montesquieu met z'n Trias Politica de weg vrijmaakte voor nieuw leiderschap. Regering regeert, rechter spreekt recht en ongezien de tyfus met tirannie. Geen Zonnekoningen meer. Gaat al eeuwen goed, tot Pechtold. Maar we hebben het dan wel vaak over Sigrid Kaag, Orwellongren kan er ook wat van. Ze haat de Wet Openbaarheid van Bestuur bijvoorbeeld evenveel als nepnieuws, en probeert misschien wel daarom het recht op overheidsdocumenten daarom nog snel even te hervormen, voor de volgende verkiezingen graag. Haar eigen D66 schreef met GL de Wet Open Overheid. Ooit bedoeld voor onderzoekende journalisten, inmiddels afgezwakt genoeg voor de Eerste Kamer. De aanpassingen in de wet zorgen dat de kosten dalen van 1 miljard per jaar naar slechts 50 miljoen, aldus Ollongren. (dat miljard factcheckte ze gek genoeg zelf* al in 2019: false)

Hoe je zoveel bespaart? Daar heb je heel creatieve consultants voor in Kaagland. Je laat gewoon de instantie die de hoogste rechter is in WOB-geschillen MEEDOEN met het maandelijkse weglakoverleg! De Raad van State vroeg of twee medewerkers bij het  WOB War Room overleg van de belangrijkste woordvoerders van de ministeries kon aansluiten, om de fijne kneepjes van het stiften en Robowobben te leren. Dit Interdepartementaal WOB Overleg  bespreekt niet alleen hoe je de boot zo langmogelijk kan afhouden bij irritante verzoeken, maar ook hoe ver ze denken te kunnen gaan met het oprekken van de bestaande regels.

Op 20 november 2020 bespraken de Wob-chefs van de ministeries de uitnodiging in het interdepartementaal Wob-overleg (IWO). De reactie: 'Moet de Raad dat wel willen?' Whatabout onafhankelijkheid? Wat zouden de directeuren Wetgeving en Juridische Zaken daar nou van vinden? En toen werd het pijnlijk: die überwetsdienaars vinden dit juist dikke prima. Dat weten we omdat de verslagen zijn gewobd. En dit keer bleef de lakstift dicht...

GS onderzoekt: VWS gebruikt software die documenten kan lakken, maar ook beter doorzoekbaar maakt. Wob-verzoeken zouden dus sneller afgehandeld en geopenbaard kunnen worden. Maar dat wil Hugo niet...

De Ruttedoctrine was ook voor het vertrek van de halve cast al een erg slechte film. Maar nu stoppen ook de mensen ermee die achter de schermen werkten aan al die stunts en special effects: de wob-ambtenaren, die met hun zwartgelakte bladzijden kleur gaven aan de zo beteurde beeldvorming over de demissionado's in Vak K . Al die excuses van Hugo (en Mark) zijn allemaal nepnieuws en desinformatie.
Ze zijn niet overwerkt omdat ze niks kunnen vinden, of randje burnout door de polarisatie in de samenleving. Hun werk is leuker en belangrijk, zeker nu. Een hele eer. En bepaald geen moderne slavernij of zoeken naar spelden in papierbergen, 'meer dan je in een mensenleven kan doorkomen' stelde Hugo de Jonge in het laatste coronadebat. Hij wil daar zijn ambtenaren tegen beschermen, wimpelde hij Wybren van Haga af, toen die om openbaarheid van informatie vroeg.

Na flink onderzoek (veelal in via de Wet openbaarheid van bestuur opgevraagde documenten) concludeert GeenStijl, onder voorbehoud van lakstift: de vicepremier verspreidde in de Ridderzaal nepnieuws, middenin een parlement. Want in werkelijkheid kunnen de ambtenaren van VWS dankzij de komst van RoboWob al dat tijdrovende en geestdodende werk automatiseren. Zelfs op Algemene Zaken kunnen ze tegenwooridig met een paar zoekopdrachten elke mistige herinnering van de demissionaire premier opnieuw activeren.