Zeer zorgwekkend voor MH17 archief: emails van assistent Opstelten 2014 blijken al gewist. (2)

— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) September 1, 2016

Aan de ene kant gloort er openheid in het MH17-dossier, nu de rechter MinPres Rutte heeft gedwongen om in actievere openbaarmaking van stukken te voorzien. Maar in de schaduw van die documentenstroom schuilt een nieuwe doofpot: de archivering van MH17. Of liever, het uitblijven daarvan. De Rijksoverheid is namelijk nog niet aan een MH17-archief begonnen, ondanks het feit dat de vliegramp in april 2016 - ook al rijkelijk laat overigens - is aangemerkt als zogenaamde 'hotspot'. En iedere dag dat het langer duurt voor de inrichting van een MH17-archiefkast begint in het Nationaal Archief ('Het nationaal geheugen van de overheid'), wordt onderzoek en (politieke) reconstructie achteraf moeilijker.

In het voorwoord van de Handreiking (pdf) van het Nationaal Archief over de archivering van gebeurtenissen staat te lezen: "[W]ij als overheden zijn verplicht burgers in staat te stellen om overheids-handelen te kunnen reconstrueren. In een democratie moet een overheid op elk moment verantwoording kunnen afleggen over haar beslissingen en afwegingen. Archieven dragen bij aan een transparante overheid." Maar zoals uit de tweet hierboven blijkt, wordt dat in het geval van MH17 lastig als er nu al emailboxen blijken te zijn gewist van voormalige assistenten van voormalige VVD-ministers, voordat er überhaupt een archief over de aanslag is aangelegd. Dit feit is bekend geworden tijdens de bonnetjesaffare rond Cees H, toen een 'restore' van de verdwenen mailbox niets uithaalde in een zoektocht naar aantekeningen van VVD Kamerlid (nu dus minister) Van der Steur. In die mailbox moet ook MH17-materiaal gezeten hebben. Notulen, overleg, documenten, informatie. Daar herinnert Omtzigt de minister nu aan in Kamervragen van het CDA (vraag 6) over het uitblijvende MH17-archief.

MH17 is tot 'hotspot' benoemd, maar niet uitgevoerd Screenshot uit de Handreiking met daarin de definitie van een hotspot die voor snelle archivering in aanmerking komt. MH17 wordt zelfs expliciet genoemd als typisch voorbeeld van een hotspot. Maar: pas in april van dit jaar is MH17 tot hotspot benoemd door een projectgroep van onder andere betrokken ministeries (V&J, BuZa, AZ), inlichtingendiensten en de OVV (zie antwoord op vraag 24). En dat met een dossier dat toen al bijna 2 jaar bestond en dat met grote onduidelijkheden, ontwijkend gedrag en politieke geheimzinnigheden is omgeven. Erger nog: pas volgend jaar zal het Nationaal Archief aan de slag gaan om een index aan te leggen, in april 2017. Ná de verkiezingen dus: "Het komende jaar wordt gebruikt om samen met het Nationaal Archief en de archiefvormers praktische werkafspraken te maken om de index te realiseren. Deze index is nu nog niet beschikbaar." Er is dus nog geen enkel MH17-document gearchiveerd. En dat is zorgelijk.