Goh

De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek is om één reden ter aarde: u en uw naasten aan het lezen krijgen. Een nobel streven, waartoe het CPNB een hoop geld krijgt van commerciële partners als DPG Media en gesubsidieerde partners als de Koninklijke Bibliotheek en de Vereniging Openbare Bibliotheken. Gelukkig gaan de stichting en haar circa 30 medewerkers op een verantwoorde wijze met al die centen om. 

Grote zorgen maakt het CPNB zich namelijk om het klimaat: "Stichting CPNB is overtuigd van de noodzaak om duurzaam te handelen. Daarom streven wij ernaar onze promotiematerialen zo duurzaam mogelijk te produceren. Zo wil de CPNB een positieve verandering op gang brengen voor mens en milieu." Lief, goed. Mooi!

Maar wat schetst onze verbazing? Krijgen we opeens bovenstaand filmpje met Susan Smit (bekend van haar vertrek van Twitter, red.) die ons namens het CPNB én reisbureau TUI tegelijkertijd aan het lezen en aan het vliegen wil krijgen.

Welke idioot heeft dit bedacht?

Wat is er aan de hand? Geert Dales is in een boekwinkel geweest. Scheltema in de Amsterdamse binnenstad, meer specifiek. Toen hij nietsvermoedend de secties racisme, genderstudies, feminisme en passeerde, viel hem iets op. 

Van De Bolle Gogh, een in alle opzichten uitstekende Theo van Gogh-biografie van Jaap Cohen (zoon van Job) die een paar maanden terug verscheen, lag een stapel exemplaren op een merkwaardige plek: bovenop de kast met boeken over racisme, die dan weer grenst aan een kast met boeken over genderstudies, die dan weer grenst aan een kast met boeken over feminisme. Er bevinden zich allerlei UvA-gebouwen op loopafstand, dus het wemelt in dit specifieke pad vaak van de studenten die enkele pagina's Foucault hebben gelezen en nu meer willen weten over Het Grote Onrecht, waar het zich bevindt, wie er verantwoordelijk voor kan worden gehouden en hoe de onderliggende partij het best kan worden ondersteund. Hoewel het in dit gedeelte van Scheltema dus knap druk kan worden, zag Dales kans een en ander vast te leggen met behulp van zijn smartphone. 

Wat is daar erg aan? Scheltema wekt hiermee de indruk dat Theo van Gogh een racist is, of dat zijn hele leven en werk om racisme draaide. Op X vraagt Dales zich dan ook af: 'Welke idioot heeft dit bedacht?' Hiermee suggereert hij dat er sprake is van kwade opzet. 

Was Theo van Gogh een racist? Hij is door de rechter wel voor racisme veroordeeld. Maar, vrij naar Chris Klomp: een veroordeling voor racisme maakt je nog geen racist. Het ging in dit geval om grove grappen die Van Gogh over Leon de Winter maakte. Daarmee stuiten we direct op een pijnpunt. In een gezonde samenleving maakt iedereen grove grappen over Leon de Winter. Dus nee, Theo van Gogh was geen racist. De placering van het boek is daarmee inderdaad curieus. 

Ter zake. Is er sprake van kwade opzet? Een paar maanden geleden is Scheltema overgenomen door Amsterdamse concullega Athenaeum. Daar is het altijd een enorme teringzooi. Het enige dat Athenaeum van een tienerkamer onderscheidt is dat er overal boeken liggen. Mogelijk probeert Scheltema zich deze traditie nu toe te eigenen. 

Analyse van de door Dales geplaatste video laat namelijk zien dat er naast de stapel Van Gogh-biografiën meerdere stapels andere boeken op de kasten liggen. Zo ligt op de racisme-kast nog een boek waarin ene Kurt Wagner reconstrueert hoe Elon Musk Twitter in handen kreeg. Wij kunnen niet met zekerheid zeggen dat Elon Musk geen racist is, maar vinden hem wel een extreem mooie lul. Iets verderop, op het kastje 'genderstudies', ligt een stapel boeken over de politieke aardschok die Pim Fortuyn (ook een mooie lul) teweegbracht. Als er sprake is van opzet, raken we hier de weg een beetje kwijt. Er zijn q-drops die minder vragen oproepen. Wat heeft Fortuyn met genderstudies te maken? Wordt Laurens Buijs hier postuum aangewezen als zijn natuurlijke opvolger? Zit Laurens Buijs hier soms zelf achter? Weer iets verderop, boven het papierenbordje 'feminisme', ligt een stapel van een boek dat Stuurloos heet en daarnaast weer een boek over klimaatverandering. Wat wil Scheltema hier communiceren? Dat klimaatverandering wijvengezeik is? Onduidelijk.