Geenstijl

Het kan dus wel: inhoudelijk reageren zonder meteen 'schuld van GeenStijl' te gillen. (Lees je mee, Marcel Gelauff?) Het heeft de hoofdredactie van NPO Nieuwsuur behaagd om een weerwoord te formuleren op onze uitgebreide klacht, die GeenStijl indiende naar aanleiding van deze reportage over De Fotofuck van Van Aartsen. In onze ogen was dat item tendentieus, ongefundeerd en nodeloos kwetsend: Nieuwsuur schuwde een leugentje en enkele dubieuze montagetechnieken niet om GeenStijl op één lijn te stellen met ISIS-vlaggen zwaaiende geitenneukers van de Religie van de Haat. Bovendien wekte Marielle Tweebeeke sterk de indruk dat ze een fotofuckje van GeenStijl erger vond dan het toejuichen van koppensnellers van het Kalifaat. "Dat was niet de bedoeling", schrijft Nieuwsuur in een keurige, onderbouwde brief. "Het blijkt ook niet uit de uitzending. Sterker: de studiogast (Christiaan Alberdingk Thijm - red.) schetst bijna naadloos het perspectief en standpunt van GeenStijl." Soit, de ambiguïteit van dat interview werd voornamelijk veroorzaakt door de gebrekkige interviewvaardigheden van Tweebeeke, de Anouchka van Miltenburg van de NPO. Die bereidt wel vaker slechts 1 vraag voor en stelt die vervolgens op drie verschillende manieren totdat het blokje 'praten met de studiogast' er weer op zit, tot haar eigen opluchting en die van de kijker. Voorts erkent de redactie van Nieuwsuur - en dit vonden we een belangrijke - dat Rutte in tegenstelling tot de suggestie van Nieuwsuur géén uitspraken gedaan heeft over onze fotobewerking. GeenStijl betreurt echter nog steeds dat Nieuwsuur de bewuste fotofuck niet getoond heeft, omdat kijkers nu geen eigen mening konden vormen over een beeld dat door sommigen als 'shockerend' of 'walgelijk' werd ervaren, en ook als zodanig werd geduid in de reportage. Desalniettemin danken wij Nieuwsuur voor hun beduidend minder onhandige reactie dan die van jamaarhullie-roeper Gelauff, en hopen wij dat het vlaggenschip der NPO in de toekomst iets secuurder te werk gaat om een betoog vóór de vrijheid van meningsuiting te scheiden van het oproepen tot haat en geweld. Hele mail na de breek.

Aan: GeenStijl Van: redactie Nieuwsuur Betreft: Klacht over een uitzending van NPO NOS NTR Nieuwsuur (LOL - red.) van zaterdag 23 augustus 2014 Dank voor jullie uitvoerige schrijven. Allereerst excuus voor de wat late reactie, maar het was druk hier en we wilden er, gezien de grondigheid van jullie schrijven, goed naar kijken. Jullie vroegen om een ‘serieuze reactie op inhoudelijke gronden’; daar gaan we graag op in. We waren eerlijk gezegd nogal verbaasd over jullie theorie. De klacht heeft het over implicaties, suggesties, bewust weglaten en negeren waarbij de bedoeling zou zijn GeenStijl op één lijn te stellen met ISIS-sympathisanten. Dit alles in het licht van de fotomontage die GeenStijl geplaatst heeft. Door geraffineerde montages, vragen van de presentatrice en dubieuze journalistieke keuzes zou GeenStijl met vooropgezet doel in een bepaalde hoek worden gezet. Kortom: een bewuste actie om GeenStijl te beschadigen, dat is de kern van de klacht. Dat was niet de bedoeling en het blijkt ook niet uit de uitzending. Sterker: de studiogast schetst bijna naadloos het perspectief en standpunt van GeenStijl, zowel over de fotobewerking als over de gebeurtenissen tijdens de demonstratie in de Schilderswijk. Het onderwerp in de uitzending van 23 augustus ging overigens niet alleen over GeenStijl, maar over de discussie over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Daar waren allerlei aanleidingen voor: één daarvan was jullie fotomontage met het hoofd van burgemeester Van Aartsen op het lichaam van de onthoofde journalist James Foley, maar ook uitingen van pro-ISIS demonstranten in Den Haag en de acties van het OM. Al die zaken en context werden ook zo in de presentatietekst genoemd. Jullie hebben het bekeken alsof Nieuwsuur zou suggereren dat “het plaatsen van een politieke spotprent op de website van een journalistiek medium gelijkgesteld kan worden met de barbaarse gruweldaden zoals die door het jihadistische ISIS (of IS) gepleegd worden.” Verder klaagt GeenStijl dat “Nieuwsuur verzuimt uitleg te geven over de context waarin de Van Aartsen-spotprent is gepubliceerd. De kijker wordt niet op de hoogte gebracht van het feit dat GeenStijl de bewerkte beeltenis van de burgemeester van Den Haag plaatste boven een vurig pleidooi tegen censuur zoals die momenteel mede gewenst en bedreven wordt door VVD’er Van Aartsen, en dat de foto derhalve gezien kan worden als iets anders dan een mogelijk strafbaar feit, maar juist als een aanklacht tegen de beknotting van vrijheid.” In de eerste plaats is jullie stelling dat de kijker niet op de hoogte werd gebracht over de bedoeling van GeenStijl niet waar. Zo zegt de studiogast, advocaat Alberdingk Thijm, letterlijk: ”GeenStijl laat die foto zien, nadrukkelijk in het kader van een maatschappelijk debat. Namelijk een debat over censuur. GeenStijl windt zich op over het feit dat Van Aartsen demonstraties verbiedt in Den Haag, en windt zich op over het feit dat die video van Jim Foley niet getoond mag worden in bepaalde landen zoals in Groot-Brittannië.” En: “We kunnen het er allemaal over eens zijn dat wat er gebeurd is met James Foley, dat is verschrikkelijk. Wat er gebeurt door GeenStijl zullen een hele hoop mensen walgelijk vinden. Oók de vrijheid van meningsuiting beschermt dit soort shockerende beelden. En GeenStijl, juist de wíjze waarop GeenStijl dit bericht heeft gebracht, namelijk in het kader van een relevant maatschappelijk debat, ja geeft toch aan dat het belangrijk is. Op het moment dat het OM zegt 'wij gaan onderzoek instellen' beknot het OM eigenlijk al de vrijheid van meningsuiting.” Die context was dus wel duidelijk. Maar los daarvan ging het in dit onderwerp niet zozeer over de bedoeling van die fotomontage, maar over het gegeven dat het Openbaar Ministerie ging onderzoeken of er sprake was van strafbare feiten. Daarbij ging het zowel om de prent van GeenStijl als het zwaaien met Isisvlaggen en het roepen van anti-joodse leuzen, want ook daar heeft het OM een onderzoek naar ingesteld. Er werden dus verschillende voorbeelden naar voren gebracht. Niet door Nieuwsuur, maar door het Openbaar Ministerie. De uitspraken van minister Opstelten (‘walgelijk’) en premier Rutte (die inderdaad geen oordeel geeft over de spotprent van GeenStijl maar praat in algemene termen over haatzaaien en aanzetten tot geweld) onderstrepen dat. Alle reden dus voor een onderwerp over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Tegen die achtergrond ging het dus ook over o.a. de vraag of met de simpele publicatie van een fotomontage (die door sommigen als schokkend werd ervaren), los van de bedoeling, mogelijk grenzen zijn overschreden volgens het strafrecht, zeker nu het OM daar actie op ondernam. Over die juridische discussie ging het onderwerp en daar waren de vragen van Marielle Tweebeeke dan ook op gericht. Want hoe dan ook: die montage koppelt het hoofd van Van Aartsen direct aan de executie van een journalist. Het is niet aan Nieuwsuur, noch aan GeenStijl om te beoordelen of dat, bijvoorbeeld door Van Aartsen zelf, als bedreigend wordt ervaren, in welke context dan ook. We kunnen er wel vragen over stellen en dat deed Tweebeeke dan ook. Tegen deze achtergrond (Nieuwsuur beschuldigt GeenStijl nergens van, oordeelt in de reportage ook niet over de fotomontage, maar besteedt aandacht aan de lopende juridische discussie over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting ) werd het standpunt van GeenStijl bovendien nog eens goed verwoord door de studiogast. In feite kreeg GeenStijl daarmee precies waar het op uit was: de zaak aan de orde stellen en de discussie losmaken. Die spotprent was immers bedoeld om te schokken. Bewust provoceren om de discussie te voeden: dat is niet alleen jullie handelsmerk; in dit geval hebben jullie ook nog eens diverse malen duidelijk onderbouwd dat juist dit de bedoeling was. Daarom komt de klacht ons curieus voor, temeer omdat de context van de Van Aartsen-foto nadrukkelijk in de uitzending naar voren werd gebracht door de studiogast. Als je niet beter zou weten, zou je denken dat hij de raadsman van GeenStijl was geweest, zo exact volgde hij jullie eigen redenering. We hopen dat we de achtergrond hebben kunnen schetsen. Voor ons was het een heldere keuze die heeft geleid tot een afgewogen uitzending. Dat jullie het desondanks toch ongefundeerd vinden en zelfs gekwetst zijn spijt ons. Nogmaals: dat was niet de bedoeling. Met groet, Hoofdredactie Nieuwsuur