Geenstijl

‘Geheime nota: Molukse treinkapers door kogelregen gedood’, kopte de Volkskrant deze zaterdag. Iedereen zal wel eens de beelden hebben gezien van het in juni 1977 doorzeefde treinstel 747, dus op het eerste gezicht geen nieuws. In 2000 kwam het boek ‘De Molukse acties’ van Peter Bootsma uit, een samenwerkingsverband met de makers van de documentaire ‘Dutch Approach’. In dat historisch project figureert ‘marinier Rinus’. Met enige bravoure beschrijft de militair hoe hij de kapers uitschakelde: met een boel kogels. En als er nog één bewoog? “Daar discussieer ik niet over: dan schakel ik ze helemaal uit.” Wisten we dus ook al. Het échte nieuws: Ernst Hirsch Ballin (CDA) was op de hoogte. En Dries van Agt (ook CDA). Beiden hebben deze informatie echter al die jaren onder de pet gehouden. Hirsch Ballin schreef als hoofdambtenaar van Justitie in 1978 het rapport waarin staat door hoeveel kogels de zes kapers respectievelijk werden getroffen: 12, 40, 18, 28, 13, 33 kogels. Zijn conclusie: de autopsierapporten schetsen een ander beeld van de beschieting dan het officiële regeringsverhaal. “Men zal daaruit afleiden dat de treinkapers, anders dan minister Van Agt op 23 juni 1977 in de Tweede Kamer verklaarde, wel degelijk door een regen van kogels getroffen zijn. Ook de verklaring van de minister, dat niet beoogd werd de kapers te doden, zal aan geloofwaardigheid inboeten.” Van Agt zegt in de Volkskrant niets te weten. En Gij geleuft dat?

Nadien werd Hirsch Ballin tot tweemaal toe benoemd tot minister van Justitie. Al die tijd heeft hij deze kennis verzwegen. Evenals partijgenoot Van Agt die als minister van Justitie verantwoordelijk was voor de beëindiging van de treinkaping en naderhand als premier zéker in het nauw was gekomen als het geheime rapport van Hirsch Ballin destijds openbaar was geworden. Diezelfde Van Agt blijkt nu dus tegen de Tweede Kamer te hebben gelogen én verzwegen hoe de Molukse gijzelnemers aan hun einde zijn gekomen. De amateur-psycholoog vraagt zich af: zou Van Agt zich daarom zo fel inzetten voor de Palestijnen? Kampt hij met schuldgevoelens over het rücksichtslos laten afknallen van de Molukse gijzelnemers? De Kamer controleert de regering, de journalistiek controleert beiden. Maar het journaille staat op grote achterstand omdat politiek en ambtenarenapparaat nu eenmaal altijd meer weten. En soms duurt het 35 jaar om die achterstand in te lopen. De Volkskrant bracht deze zaterdag dus wel degelijk nieuws. Nieuws dat al véél eerder geopenbaard had moeten worden door Ernst Hirsch Ballin en Dries van Agt zélf. Nu ja, moeten is een groot woord. Dat ‘moeten’ geldt voor de man die zichzelf de volgende ochtend in de spiegel wil kunnen aankijken. Voor weekmoedige en ruggengraatloze politici ligt dat natuurlijk anders. Of het nou om de afluisterpraktijken van de AIVD en NSA gaat, de aanschaf van de JSF of de kwestie Jos van Rey; er wordt door ministers, staatssecretarissen en sommige volksvertegenwoordigers teveel naar Kamerstukken verwezen, te lang gezwegen en bovenal wordt er te weinig verantwoordelijkheid genomen. De geloofwaardigheid van het landsbestuur staat op het spel. Al langer dan wij denken, blijkt nu. P.S: Hey, Pieter Broertjes. Doe ’s opheldering geven, het debat is woensdag al!