COLUMN: NL Banken zitten flink op de blaren
De bovenmeesters van de European Banking Authority hebben de rekenmachines opgeborgen en de resultaten van de laatste stresstesten gepubliceerd. Lastig om deze ambtenaren serieus te nemen. De eerste stresstest was het lachertje van 2011. Iedereen was geslaagd, op een paar notoire lastpakken na die toch al waren opgegeven. Het leek InHolland wel. Tot Dexia, nummer elf op de lijst, omviel en bleek dat de rommel-leningen aan Griekenland voor het gemak niet waren meegenomen. En vorige week verklaarde DNB-directeur Knot (video op 70:00) dat bij de laatste stresstesten weer allerlei nep-eigen vermogen is meegenomen. Maar laten we vlak voor Kerst het glas maar eens halfvol in plaats van halfleeg zien.
De Nederlandse banken komen goed uit de testen. ING, ABN AMRO en RABO hoeven geen additioneel kapitaal aan te trekken; alleen het kleine SNS Reaal moet 159 miljoen kapitaal aantrekken (peanuts in een tijd dat er alleen nog met miljarden wordt gerekend). Daarom is de afwaardering van RABO (AAA naar AA) door S&P is op minst discutabel; de afwaardering door Fitch ronduit belachelijk (RABO zou geen beursnotering hebben en dus geen toegang tot kapitaal). Ik val van mijn stoel. Denkt Fitch dan dat er op dit moment ook maar 1 belegger is die eigen vermogen van banken koopt? En Van Lanschot, Friesland bank, Binckbank en Triodos bank, zogenaamd geen 'systeembanken', zijn sowieso zonder enige staatssteun door de crisis gekomen. Het is dan ook ronduit belachelijk dat deze banken ook een bankenbelasting moeten betalen.
Over die staatssteun bestaan ook nogal wat misverstanden. Zo papegaait een columnist van NRC NEXT financieel geograaf van Engelen na (artikel 'het zijn de banken, sukkels') dat de Staat 150 miljard euro staatssteun heeft gegeven,"maar die subsidie vloeit volgens van Engelen niet terug naar de klant". Los van het feit dat er selectief werd gewinkeld in het bronartikel van DNB, is het niet juist, kijk maar eens hier.
Ik moet het Bos nageven, hij heeft tijdens de bankencrisis eind 2008 zijn rug recht gehouden en de zalvende woorden van Wellink weerstaan. Zoals zijn hoogste ambtenaar Gerritse zei: 'ík zit er voor de belastingbetaler en de banken moeten op de blaren zitten; er worden geen cadeautjes uitgedeeld'. De feiten.
(1) Kapitaalssteun ING 10 mrd (terugbetaald 7 mrd; boete 2 mrd, rendement 17%). Staatssteun Aegon 3 mrd (terugbetaald 3 mrd, rendement 18,5%). Staatssteun SNS 0,75 mrd (terugbetaald 0,185 mrd, rendement 8,5%). (2) Overname ALT-A hypotheken van ING Direct USA: inmiddels is 40% afgelost tot 14 mrd; uiteindelijke resultaat nu nog niet bekend, maar de prognose (onder ede voor Commissie de Wit) is, dat de Staat er met winst uit zal komen. (3) Van de 200 mrd aan garanties op leningen is slechts 50 mrd opgenomen; er staat nu nog circa 41 mrd uit, hierop worden forse leenpremies betaald door de banken. En de Staat is een goede bankier, niemand kan zo goedkoop lenen als de Jager. (4) Aan de overname van ABN AMRO/Fortis Bank Nederland is inmiddels circa 30 mrd besteed; daarvan lijkt 15 mrd door het putje te gaan.
De Nederlandse banken zijn dus zeker niet uit de wind gehouden. Eurocommissaris Kroes maakte dit tijdens haar verhoor op ijzige wijze duidelijk. ING en ABN AMRO zijn door haar gekortwiekt. Jammer dat Bos in 2009 niet heeft geëist dat FBN en de oude ABN AMRO niet hadden mogen fuseren. Het had meer concurrentie gegeven. Daarnaast is de pure handel voor eigen rekening door de banken zeer sterk afgebouwd. Nu maar hopen dat de toezichthouders scherp blijven toezien dat groei van banken gelijk opgaat met het eigen vermogen van de banken. Met oud-ambtenaren Knot (DNB) en Gerritse (AFM), beide ervaring opgedaan in het oog van de storm, is de toon gezet.