Geenstijl

Gaan de Maya's dan toch gelijk krijgen en gaat de wereld dan toch ten onder in 2012? Je begint het langzamerhand te geloven. Leek Griekenland nog een veenbrandje, het is maar een schuld van 350 miljard. Vorige week hield iemand een lontje bij het Italiaanse kruidvat, gevuld met een staatsschuld van 1900 miljard en we zagen op de Italiaanse obligatiemarkten een vroegtijdig eindejaarsvuurwerk. Dat is best een goed idee, nu zelfs Nieuwsuur zich gaat afvragen of de euro de kerst haalt. Volgend jaar moet Italië 300 miljard aan staatsleningen aflossen en op dit moment weet geen mens hoe ze dit gaan doen. Want het (mondjesmaat) opkopen van leningen door de ECB geeft wel enige steun aan de Italiaanse obligaties, maar de ECB mag onder geen voorwaarde nieuwe staatsleningen kopen en dat zal toch moeten. Er zijn gewoon geen kopers en ik kan dat goed begrijpen. Waarom zou een (Chinese of Braziliaanse) belegger nu in Italiaanse obligaties stappen zonder dat Italië iets doet om (1) de corruptie aan te pakken (2) arbeids-en pensioenmarkten te hervormen en (3) zorg te dragen voor herverdeling van geld van rijke private sector naar arme overheidssector via belastingmaatregelen? Ook al krijg ik een garantie van 20% van het Noodfonds EFSF, het risico om 80% te verliezen is net even te groot. En dan moet je ook nog realiseren dat het Noodfonds geen harde euro's heeft, maar slechts garanties van met name Duitsland, Nederland en Frankrijk (het Financieele Dagblad spreekt over een 'fantoom'). En Frankrijk kan wel eens het volgende land in de problemen zijn.

De traditionele kopers van staatsleningen zijn de banken. En toezichthouders eisen nu net dat de financiële instellingen meer eigen vermogen moeten gaan aanhouden. Dat kunnen ze op 4 manieren doen: aandelen uitgeven (hopeloze zaak); winst inhouden (het bijna gratis geld van ECB heeft de banken zeker geholpen, maar is lang niet genoeg); minder krediet verstrekken (liever niet want rampzalig voor de economie) en verkopen van activa (en dat zijn o.a staatsleningen). Dat laatste is het gemakkelijkst. Groot voordeel: als je de eerste bent, krijg je nog mooie prijs. En als iedereen gelijk door de deur naar buiten wil, dan kelderen de obligatiekoersen. Dat zagen we op 'bloody wednesday'. Deze storm waait niet over. Het onderliggende probleem is dat banken overmatig belegd hebben in staatsleningen (lekkere hoge rente!) en dat de toezichthouders de banken hebben toegestaan om tegenover deze leningen geen eigen vermogen aan te houden, zelfs als het leningen van Griekenland of Ierland betrof. De banken worden nu gedwongen verlies te nemen en dan kan het hard gaan. Griekenland is nog te behappen, Italië niet. En als het vertrouwen in soliditeit verdwijnt, dan komt de 'man met de liquiditeitshamer' langs. Topambtenaar Ter Haar schetste gisteren voor Parlementaire Commissie De Wit hoe Fortis in 2 dagen haar liquiditeit kwijt was en reddeloos verloren was. De oplossing? In ieder geval niet het plan van de PVV om de gulden terug te krijgen. Ik wist dat Dion Graus op bancair gebied de weg kwijt is. Alsof Nederland al niet heel lang geleden haar monetaire souvereiniteit had overgedragen aan de Deutsche Mark. Ik stel voor dat Graus het onderzoek gaat doen. Of je nu voor of tegen de euro bent, het probleem is acuut en er is een ultrakorte oplossing nodig en die oplossing moet de op hol geslagen obligatiemarkten tot rust brengen. Ik zie geen andere weg dan dat Europese politici (=Duitsland) de ECB toestemming geven om op te treden als lender of last resort en op echt zeer grote schaal obligaties gaat kopen. Als de rust terug is, kan worden nagedacht over 'een Europa met 2 sporen'. Alleen dan halen we 12:12:2012 lees mijn blog over banken, brokers en beurzen www.bank.blog.nl www.pfverhaar.nl twitter: @peterverhaar