Geenstijl

Opvallend artikeltje in de Vandermeerschbode dit weekend. Onder de kop 'Boekraket had mogelijk ander doel dan MH17' (knipselkrant) analyseert ene Karel Knip aan de hand van graden de koers van de Buk-raket. De conclusie wordt getrokken dat er mogelijk een te groot verschil zit in de gradenkoers van de raket die de OVV in haar onderzoek hanteert en de gradenkoers die op basis van de afvuurlocatie aannemelijk zou moeten zijn. Daarbij wordt de vraag opgeworpen of er een ánder toestel dan de Boeing van Malaysian Airlines op de geschutsradar van de raketinstallatie stond. Interessante gedachte. Wij stuurden de theorie van Knip langs onze huisingenieur Feynman, die er zijn eigen analyse op los liet en het artikel grotendeels weerlegt. Om tot de conclusie te komen dat je écht de primaire radarbeelden nodig hebt om zowel de exacte afvuurlocatie, als mogelijke ándere doelen van de BUK-raket te kunnen vaststellen. Maar ja. Die wil de Onderzoeksraad voor de VVD niet hebben...

"Uit het artikel: 'Het verschil tussen 27 en 9 is te groot'. Dan praten we over 16 graden verschil van de 360 graden op de gradenboog. Dat is al niet veel ten opzichte van de 9 graden onnauwkeurigheid in inslaghoek op MH17, en ook niet veel ten opzichte van de onnauwkeurigheid van 5 graden in de hoek die de lanceerlocatie behoort op te leveren. (De hoek van de lanceerpositie is max 13 graden, de hoek vanuit de inslag is minimaal 17.) Daartussen zit dus maar 4 graden, ruim een procent van 360. Dus als je al meegaat in het betoog, wordt er een veel strenger stijdigheidscriterium gebruikt dan op de TH/TU gebruikelijk. Conclusie volgt niet uit de data.

Afgaande op deze afbeelding uit dit artikel plaatst Nederlands, Russisch en Oekraïens onderzoek de afvuurlocatie allemaal met een grotere onzekerheid dan de gestelde vijf graden. Allemaal in het bijna onbewoonde boeren-achterland tussen rebellen, Oekraïners & Rusland in.

Koerscorrecties tijdens vlucht
Iedere SAM-raket heeft eigenlijk vier vlucht-stadia. 1. Eerst het lanceren zelf. Dat kan een BUK bijna horizontaal tot en met bijna verticaal. Volgens de foto's zou je bij MH17 een verticale lancering verwachten. 2. Dan een stuk met 'routeaanwijzingen' vanuit de afvuurlocatie. Dit is een geprogrammeerde vlucht, maar de schrijver van NRC neemt aan dat dit stuk rechtdoor is. Dat zou vanuit militair / strategisch opzicht niet zo handig zijn, want dan verraadt een SAM-site haar locatie, terwijl die raketten ook geprogrammeerde bochten kunnen vliegen. Zie bijvoorbeeld de koersverandering op 1:04 in dit filmpje: Waar deze Buk verticaal is vertrokken, is daarna 10 km omhoog & tientallen kilometers opzij gevlogen. Ook dit traject hoeft niet de meest logische bocht te zijn. Ook hier bijsturen op basis van nieuwe radarinformatie op de grond, en de militaire noodzaak niets in een rechte lijn naar het front te sturen.

3 .Daarna volgt de derde deel van de vlucht. De SAM-site straalt met hoog vermogen het doelwit aan, de BUK is op zoek naar de radar-reflectie op MH17 van die bundel. Eigenlijk moet je dat voorstellen als een zaklamp die vanaf de grond MH17 oplicht, en vervolgens een raket die naar het meest verlichte toestel vliegt. Hierbij zal een BUK altijd kiezen voor het grootste en meest civiele toestel, omdat daar de meeste reflectie vanaf komt. Hier maakt een BUK ook meerdere koerscorrecties, de grootste tijdens de overstap van geprogrammeerde vlucht naar radargeleide vlucht. Een laatste moment koerscorrectie die zelfs vrij extreem wordt, als de BUK wisselt van het bedoelde toestel in welke richting hij is afgeschoten, naar een andere waar die niet naar op weg was.

4. Het vierde en laatste stuk is het meest gevoelig voor fouten. Bijna bij het toestel, zoek je het meest perfecte moment van detoneren. Je zal nooit een raket precies van onderaf precies in de onderkant van de neus van een toestel krijgen. Zo veel perfectie bestond tijdens de ontwerpfase nog niet. Vlak voordat je bij het toestel bent, is de reflectie vanaf MH17 maximaal, op het moment dat je begint met passeren valt dat signaal plotseling weg. Een Buk heeft hiervoor twee onafhankelijk radarnabijheidssystemen. Een BUK vliegt met ongeveer een kilometer per seconde, de explosie was naast de cockpit, dus je praat over een proces in milliseconden. Dit stuk is te kort voor een hoekverandering.

De laatste bladzijde zegt niets over het hele boek
De schrijver haalt twee zaken door elkaar: De koers van de BUK tijdens de explosie naast het vliegtuig, en de gemiddelde koers tijdens de aanvliegroute van de BUK. Die twee hoeven niet op 1 lijn te liggen vanuit het vliegtuig. De BUK komt niet in een volledig rechte lijn aanvliegen en is de hele vlucht bezig met nieuwe informatie de onnauwkeurigheid te reduceren en het toestel op te zoeken, door bij te sturen. Vooral in het derde stadium gaat het om bewegingen die een ontwijkpatroon van een straaljager moet kunnen bijhouden. Zelfs als doelgericht geschoten is op een civiele vlucht, hou je koerscorrecties tijdens de vlucht over die ruim genoeg zijn om het verschil uit het artikel van NRC te verklaren.

Even als metafoor: Stel je voor, je staat op de vluchtstrook met pech en iemand tikt het linker achterhoekje van je auto aan. Die lijkt volgens de schade van 45 graden te komen, maar kwam van de rijbaan perfect parallel aan de vluchtstrook. Tijdens de botsing rolt de dader om jouw auto heen en je ziet eigenlijk de hele gradenboog voorbij komen. Dat proces begrijpen we, en vertalen we terug naar een aanrijding van achteren. Wat je echter niet weet, is of die auto al aan het slingeren was, welke rijbaan hij het meeste op reed of vanaf welke oprit die kwam.

Een BUK geeft op haaks op haar vliegrichting de meeste scherven af. Niet gelijk verdeeld in alle richtingen. Die naar buiten komende schijf van ellende kan je gebruiken om een inschatting te maken van de koers in de laatste millisecondes van de vlucht. Zie deze animatie: Dat zegt echter niets over de halve minuut ervoor. De twee hoeken die hier volgens de schrijver gelijk aan elkaar horen te zijn, hebben gewoon niets met elkaar te maken. Het is een geleide raket, geen kogel.

Ruwe primaire radarbeelden
Dit betoog laat wel perfect zien waarom je onbewerkte primaire radarbeelden wilt hebben. Een eventueel alternatief doel had daar duidelijk opgestaan. De vlucht van de BUK misschien drie keer, vanaf een vlieghoogte van een halve kilometer komt die bij civiele radar in beeld. Met alle informatie die je nu hebt, kan je deze ruwe radarbeelden opnieuw bekijken. Wat normaal ruis is, kan informatie worden. Ik vind het heel vreemd dat NRC dat punt laat liggen (en Google hindert omdat de krant als outsider de term Boek-raket gebruikt, waar de rest van de wereld gewoon BUK zegt)."

Voilà. Alle berekeningen leiden naar de noodzaak voor de radarbeelden die niemand wil ophoesten. Júist omdat de Onderzoeksraad voor de VVD expliciet uitsluit dat er een ander vliegtuig in de buurt van MH17 vloog. Een theorie die de OVV zelf ook niet kan hardmaken, aangezien ook de onderzoeksraad niet over primaire radarbeelden van Oekraïne, Rusland of de Amerikanen beschikt.

Dit zei de OVV over de mogelijkheid dat er een vliegtuig in de buurt van MH17 washttps://t.co/sCwfURaiTX pic.twitter.com/RQhvRgigrL

— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) April 17, 2016