Geenstijl

Zonder namen te noemen waren VVD-Kamerlid Han ten Broeke en PvdA-Kamerlid Michiel Servaes duidelijk afgelopen donderdagavond: het getuigt van weinig respect dat Kamerleden als Louis Bontes (VNL), Pieter Omtzigt (CDA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66) kritisch zijn op het verloop van het onderzoek naar het MH17-drama. Servaes sneerde ook nog naar de media: wisten de heren en dames journalisten wel dat publicaties in de media ‘verwarrend’ kunnen zijn, ‘leed en extra pijn’ toevoegen voor de nabestaanden? Ten Broeke zei ook dat aangaande het onderzoek – onder leiding van Nederland – volksvertegenwoordigers beter enige afstand kunnen houden. Onbedoeld benadrukte Ten Broeke de makke van de hele operatie: waarom onderzoekt Nederland haar eigen ramp? Het was kortom een onbevredigend debat. Onbevredigend waren ook de antwoorden van de ministers Koenders en Opstelten over de signalen voorafgaand aan die zwarte dag: de hoogste militair van de NAVO in West-Europa sprak op maandag 30 juni al over de aanwezigheid van luchtafweergeschut aan beide zijden van de grens van Oekraïne en Rusland. De briefing van Kiev op maandag 14 juli kwam ter sprake: Koenders zal het verslag van een Nederlandse diplomate niet aan de Kamer sturen. Vervolgens zei de sociaal-democraat dat hij niets wil verhullen.

Meest potsierlijk was het optreden van staatssecretaris voor Verkeer Wilma Mansveld (PvdA). Ze bleef herhalen dat ze kort geleden tijdens een bijeenkomst van de VN-luchtvaartorganisatie ICAO in Montreal had gepleit voor een website die dit soort rampen zou voorkomen. Waar de Kamer vragen had over het verleden koerste de staatssecretaris op de toekomst. Een gedurfde richting daar ze al sinds haar aantreden een gele kaart op zak heeft. Aan de andere kant was Mansveld openhartig toen ze zei dat de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van luchtvaartmaatschappijen ligt bij… luchtvaartmaatschappijen. Aldus de vrouw die wordt genegeerd door haar eigen collega’s. Het is een voorbode van wat nog komen gaat: MH17 was een vlucht van Malaysia Airlines. Toestel, piloten: het was allemaal Malaysia. Malaysia en KLM doen aan het zogenaamde code-sharing onder de vlag van SkyTeam/OneWorld: een marketing-constructie. Dat was de reden dat veel slachtoffers KL4103 op hun ticket hadden staan. Daarom kan de regering straks de handen wassen in onschuld: Het.Was.Malaysia.Dat.Verantwoordelijk.Was. Het voordeel van het Kabinet op dit moment is dan ook dat het weinig concrete uitspraken kan doen tot het onderzoek is afgerond. Elke vorm van druk op de Onderzoeksraad voor Veiligheid die het onderzoek leidt zou verkeerd uitgelegd kunnen worden, nietwaar? De tragiek – van de toch al zo tragische gebeurtenissen – is dat de regeringspartijen de kritische oppositie wel overwogen in een kwaad daglicht proberen te stellen. Omdat ze gokken op de uitkomst van het onderzoeksrapport: Malaysia Airlines was honderd procent verantwoordelijk voor de vlucht van MH17. Ik ben benieuwd of al die ó zo betrokken ministers en Kamerleden dat al hebben gezegd tegen de nabestaanden. Voorspelling: het verslag van de diplomatieke briefing in Kiev wordt alleen openbaar gemaakt als een Kamerlid vraagt of een Maleisische diplomaat aanwezig was. Nee, dat formuleer ik verkeerd. Het verslag wordt niét openbaar gemaakt als er géén Maleisische diplomaat aanwezig was. Want dat komt de schuldvraag in de ogen van het Kabinet niet ten goede. Liever geen kritische vragen, nietwaar?