Geenstijl

Vannacht om drie uur (!!) stuurde de regering een brief naar de Kamer met "nieuwe" informatie over het onderzoek naar MH17. Om die info was herhaaldelijk gevraagd, omdat de Duitsers over bewijzen en satellietbeelden zeggen te beschikken die naar de daders van de aanslag op Malaysian Airlines vlucht 17 kunnen leiden. Oppositiepartijen hebben nadrukkelijk om die informatie gevraagd, want in Nederland moeten we het doen met een foprapport van de OVV ("MH17 doorboord door groot aantal externe voorwerpen met hoge energie" - Duh), een regering die schimmige afspraken maakt met partnerlanden Oekraïne, Maleisië en Australië, een MinBuZa die maatschappelijke onrust veroorzaakte over zuurstofmaskers en raketten omdat hij zijn ijdelheidsuitbarstingen niet onder controle heeft, en een MinPres die zelf de onderste steen is geworden in een moeizaam onderzoek dat door politieke PR en leugenachtige spin een nationale schandvlek is geworden. Maar nu is er dus Een Nieuwe Brief, en gezien het absurde tijdstip waarop die vannacht door Opstelten, Hennis en Timmerfrans Koenders is verstuurd, zullen die elf kantjes antwoorden aan de Kamer wel een heleboel opheldering bevatten. Toch? Nee. Natuurlijk niet. "We" zijn nog geen steek verder. Na de breek de belangrijkste en meest opvallende passages uit de brief op een rij.

27 oktober 2014 Antwoorden Kamervragen ten behoeve van tweede termijn algemeen overleg MH-17 Minister van Veiligheid en Justitie Hierbij bieden wij u de antwoorden aan op de vragen die zijn gesteld door de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken, bij het algemeen overleg MH-17, d.d. 15 oktober. [Opstelten, Hennis, Koenders] Vraag 1: Kunt u toezeggen dat extra wordt ingezet op mogelijkheden om toegang te verkrijgen tot het rampgebied, eventueel via VN. Antwoord 1: Het kabinet heeft vanaf het begin op alle mogelijke manieren ingezet op het verkrijgen van toegang tot het rampgebied. [...] Het Kabinet acht het niet opportuun om een discussie te entameren over een eventuele additionele VN-missie naar het rampgebied naast de reeds actieve OVSE-SMM. De kans dat hierover in de VN-Veiligheidsraad overeenstemming bereikt kan worden, is bovendien minimaal. Er komt geen VN-missie naar het gebied, omdat Nederland het niet durft te vragen aan de VN, wetende dat de VN niet in zal gaan op zo'n verzoek. Bovendien: als Nederland deze weg had willen bewandelen, had het dat in de eerste dagen na de ramp moeten doen - niet 3,5 maand later pas. Vraag 2: Hoe kwalificeert het kabinet hetgeen gebeurd is? Het woord raket komt niet voor in het OVV-rapport, terwijl al wel gesproken wordt van de ‘downing’ van vlucht MH-17. Antwoord 2: Het Kabinet kan niet vooruitlopen op de conclusies uit de twee onafhankelijke, internationale onderzoeken naar de toedracht door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) en het strafrechtelijk onderzoek onder leiding van het OM. In het eerste bevindingenrapport van de OVV spreken zij over een impact met hoog energetisch materiaal. Zoals wij eerder in de stand van zakenbrief MH17 van 24 juli aan uw Kamer hebben gemeld, lijken de bewijzen zich op te stapelen dat het vliegtuig met een raket is neergehaald. Dat kunnen we nu niet met zekerheid zeggen, daarvoor moeten we de definitieve rapporten afwachten. Vrij vertaald: U zegt 'raket', Rutte zei in de dagen na de ramp 'raket', Timmerfrans had het bij Pauw over een 'raket', maar in deze brief vermijden we dat woord nog even zorgvuldig. U zegt 'raket', wij zeggen: 'geen idee, we wachten het tergend trage onderzoek gewoon rustig af'. Ook in de Duitse media werd gesproken van een raketinslag en die conclusie zou zijn gebaseerd op beschikbare satellietbeelden. [...] Nederland leidt de internationale onderzoeken naar de toedracht van de ramp en het strafrechtelijke onderzoek en kan geen conclusies trekken zonder de onafhankelijkheid van de officiële onderzoeken aan te tasten. De conclusies zoals gemeld door Der Spiegel zijn dan ook geheel voor rekening van Der Spiegel. Scenario’s op basis van inlichtingen en open bronnen, waaronder het rapport van de OVV, kan en mag men niet gelijk stellen aan een deskundig technisch onderzoek dat een rechterlijke toets kan doorstaan. Dit is een sneaky fragmentje: 'De conclusies zoals gemeld door Der Spiegel' werden gedaan op gezag van de Duitse inlichtingendienst BND, dat haar onderzoek ook al aan het Duitse parlement heeft overlegd. Officieel overheidsmateriaal dus. Maar door BND noch het Duitse parlement te noemen, suggereren de Nederlandse ministers dat Der Spiegel zelf onderzoek heeft gedaan en eigen conclusies heeft getrokken 'op basis van inlichtingen en open bronnen'. Dat is dus spin. Het OM heeft eerder aangegeven dat in het onderzoek sprake was van vier mogelijke scenario’s die nader onderzocht werden: een ongeluk, een terroristische aanslag van binnenuit het vliegtuig, een aanslag vanaf de grond dan wel een aanslag vanuit de lucht. Inmiddels meldt het OM dat, mede op basis van het eerste bevindingenrapport van de OVV, twee van die vier eerdere scenario’s (ongeluk en terroristische aanslag) niet waarschijnlijk lijken. Het verdere onderzoek richt zich derhalve primair op de scenario’s een aanslag vanaf de grond dan wel een aanslag vanuit de lucht. De regering houdt twee opties open: een aanslag vanaf de grond (waar de Duitsers het satellietbewijs voor claimen te hebben), en een aanslag vanuit de lucht (zoals de Russen al maanden roepen: zij beweren dat MH17 is neergehaald door een Oekraïense Su-25). Vraag/Antwoord 3: Vraag/antwoord over 'onafhankelijke evaluatie' van bevindingen. Niet spannend verder. Next question please. Vraag 4: Waar zijn de wrakstukken die wel geborgen zijn? Hoe worden wrakstukken op het terrein veilig gesteld en waar bewaard? Zijn hier onderhandelingen met de OVSE over gaande? Antwoord 4: Op dit moment zijn nog geen grote wrakstukken geborgen. 3,5 maand na de aanslag. Oost-Oekraïne is onafhankelijk geworden en van bestuur gewisseld. Het andere Oekraïne hield vorige week verkiezingen. Maar een paar stukken verwrongen aluminium terughalen is nog steeds onmogelijk, blijkbaar. Wel zijn er metaaldelen van de rampplek meegenomen (bijvoorbeeld kleinere vliegtuigonderdelen) [...] Ook zijn bij het forensische onderzoek in de lichamen van de piloten metalen deeltjes aangetroffen. [...] Onder meer wordt onderzocht of de metalen deeltjes ook afkomstig kunnen zijn van buiten het vliegtuig. Kleine stukjes metaal, om thuis te bestuderen. Nou ja, beter dan niks. Dat de grote wrakstukken nog niet eerder zijn teruggehaald komt omdat de eerste prioriteit van de missie is en blijft de repatriëring van stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen. En dat wil ook nog steeds niet erg vlotten. Voor het terughalen van de wrakstukken is toegang tot het rampgebied essentieel. Hiervoor dient medewerking verkregen te worden van de separatisten die het gebied controleren. De interim-missie verkent via de OVSE op dit moment de mogelijkheden hiertoe. Er is een voorlopig plan gemaakt, waarin de mogelijkheid wordt beschreven dat in opdracht van de OVV wrakstukken met hulp van Defensie door ‘private contractors’ of lokale ondernemers worden weggehaald en vervolgens naar Nederland gebracht. Dit gebeurt binnen de afspraken en in overleg met betrokken partijen [...] Separatisten en Oost-Oekraïense hulpdiensten stelden uit zichzelf lichamen en bezittingen veilig, maar werden bedankt met beschuldigingen van obstructie en kwaadwillendheid. "Thugs", zo noemde Timmerfrans hen voor de internationale vergadering van de VN. Dus nu lijkt Nederland nogal wat moeite te hebben om diezelfde mensen voor ons aan het werk te zetten om wrakstukken te bergen. En gezien de opmerking over 'private contractors' lijkt er op dat we met een zak geld gaan zwaaien om hun hulp te kopen. Vraag 5: Non-disclosure. Is de openbaarmaking van het onderzoek naar de toedracht en het strafrechtelijk onderzoek door één van de landen uit te sluiten? Antwoord 5: De OVV heeft de leiding over het internationale onderzoek naar de toedracht van de vliegramp met de MH17 en beslist wat uiteindelijk wordt gepubliceerd. Het onderzoek wordt conform het ICAO-verdrag uitgevoerd. Slechts het eindrapport van de OVV is dan ook bepalend. Geen van de landen heeft een veto op de eindconclusies, dat is aan de OVV. Die slotzin lijkt in strijd met een document dat twee maanden geleden opdook en waaruit blijkt dat de onderzoekslanden wel degelijk een veto kunnen uitspreken over openbaring van informatie. [...] Het kabinet heeft geen enkele aanleiding om te veronderstellen dat de autoriteiten van een van de getroffen landen zich niet aan de afspraken houden. Er bestaat een grote samenwerkingsbereidheid. Dit klinkt naïef. Bij vraag 2 wordt gesteld dat een aanval vanuit de lucht nog tot de mogelijke verklaringen behoort. Stel dat het onderzoek uitwijst dat Kiev inderdaad MH17 heeft neergehaald met Su25 jagers, hoe groot zou de samenwerkingsbereidheid van Oekraïne nog zijn als de OVV of het OM deze conclusie naar buiten willen brengen? Vraag 6: Zijn de logboeken van de SES in uw bezit? Antwoord 6: Alle informatie die door de SES is gedocumenteerd over de initiële zoekactie is door tussenkomst van de OVSE aan ons overlegd. De informatie beschrijft de zoekactie in de eerste dagen na de ramp; hoe er is gezocht, waar is gezocht, met hoeveel mensen en met het soort en aantal middelen. De verslagen bevatten ook het kaartmateriaal dat wij eerder aan uw Kamer hebben overlegd. [...] Het klopt dat die informatie nu in Nederlandse handen is, maar dat gebeurde allemaal achteraf, veel te laat en in een mist van miscommunicatie, zo onthulde RTL Nieuws begin september al: het Nederlandse onderzoeksteam en de Oekraïense reddingsdiensten hadden ter plekke van de ramp nooit contact met elkaar. Vraag/Antwoord 7: Over wanneer Nederland (of SES) weer verder gaat zoeken. Antwoord, zoals altijd: 'Zodra het kan, nu nog te onveilig'. Vraag 8: Zijn satellietgegevens van 10 minuten voor tot 10 minuten na de ramp in het bezit van de onderzoekers? Antwoord 8: Het is wenselijk dat het OM aanvullend materiaal verkrijgt vanuit de Verenigde Staten ten behoeve van het strafrechtelijke onderzoek. Dit neemt tijd in beslag, omdat het binnen de Amerikaanse wetgeving juridisch gecompliceerd is om inlichtingen over te dragen naar het strafrecht. Het OM heeft er alle vertrouwen in tijdig het relevante materiaal te verkrijgen. Wat, 3,5 maand na de ramp en de Amerikanen hebben nog steeds geen potentieel bewijsmateriaal gefaxt? Is onze relatie met de Amerikanen zo slecht op dat gebied? Waarom duurt dit zo lang? Op de vraag over welke specifieke en gedetailleerde informatie wij beschikken, doet het Kabinet op dit moment verder geen mededelingen. [Gevolgd door lange, ontwijkende alinea over zorgvuldigheid, het gevaar van speculatie en het belang van goed onderzoek - red.] Het trekken van conclusies is straks aan de OVV en het OM. Dat kost tijd en moet zorgvuldig gebeuren, zie ook het antwoord op vraag 2. Alinea van heel veel woorden om uit te leggen dat er geen schot in de zaak zit, en dat het beetje schot dát er in zit niemand wat aan gaat op dit moment. Top secret shizzle. In de komende periode zal het OM wel, anders dan gebruikelijk is in lopende onderzoeken, op verschillende momenten in het proces informatie geven over de voortgang van het onderzoek, voor zover het de opsporing niet schaadt. Hiertoe is besloten vanwege het grote belang van dit internationale onderzoek en vanwege de behoefte van de nabestaanden aan informatie. Er gloort informatieverstrekking aan de horizon! Mooie belofte - het zou tijd worden dat de nabestaanden (en de rest van Nederland) actiever op de hoogte gehouden worden. Wel jammer dat een deel van de nabestaanden eerst met claims en rechtszaken moest dreigen om deze actie vanuit de overheid in gang te zetten. Vraag/antwoord 9/10/13/14: Over de veiligheid van het luchtruim boven Oekraïne ten tijde van de ramp. Bevat geen nieuwe informatie (luchtruim was open en was op bepaalde hoogtes relatief veilig volgens officiële normen) en slaan we dus over. Vraag 11: Zijn alle beschikbare inlichtingen (met name ook uit het buitenland) in het bezit van de OVV? Antwoord 11: De OVV kan in het belang van het onderzoek geen inzicht geven in de status en inhoud van de beschikbare onderzoeksinformatie. De vraag bedoelt: heeft Nederland de Duitse satelliet-intel van het BND-onderzek? Het antwoord luidt: Zeggen we niet. Vraag 12: Staat ten behoeve van het strafrechtelijk onderzoek, de route naar het internationaal strafhof nog open? Antwoord 12: Die route ligt niet voor de hand [gevolgd door een ellenlang antwoord over juridische obstakels, verdragen, internationaal recht en overige argumenten waaruit eigenlijk maar 1 ding spreekt: de kans dat MH17 tot een strafzaak komt, is nagenoeg nihil.] Vraag/antwoord 15: Over juridische bijstand vanuit de NL overheid voor geschillen van nabestaanden met luchtvaartmaatschappijen en verzekeraars. Antwoord: niet per se, want private kwestie, maar we doen wat we kunnen. Vraag 16: Is een tussenmissie mogelijk zolang we niet kunnen terugkeren naar het gebied? Antwoord 16: [Alweer een ellenlang antwoord dat puur op basis van lengte suggereert dat het antwoord ook in drie woorden had gekund: 'Nee, waarschijnlijk niet'.] Vraag 17: Kan de regering op beide onderzoeken een tussentijds rapport publiceren na een half jaar? Antwoord 17: Het onderzoek naar de toedracht van de vliegramp met de MH17 betreft een onafhankelijk onderzoek, dat wordt uitgevoerd door de OVV. De OVV heeft op 9 september jl. een rapport met eerste bevindingen gepubliceerd en streeft ernaar in juli 2015 een eindrapport op te leveren. [...] 'Geduld, geduld. Goed onderzoek kost tijd. Nog een jaar wachten svp, tot de zomervakantie van 2015. Dan zijn de gemoederen bedaard, zijn de Provinciale Statenverkiezingen van maart2015 voorbij, en is het makkelijker om nietszeggende conclusies onder de zomerzon te openbaren'. Vraag 18: In welke mate is Nederland in staat om (internationaal) zijn rol waar te maken als eindverantwoordelijke voor alle onderzoeken? Antwoord 18: De OVV heeft de leiding over het internationale onderzoek naar de toedracht van de vliegramp met de MH17. [...] Gezien de uitstekende staat van dienst, de bewezen onafhankelijkheid en de grote mate van expertise aanwezig bij zowel het OM als de OVV, is Nederland in staat de verantwoordelijkheid te dragen voor beide onderzoeken. Juist om deze rol te kunnen waarmaken, is het van belang vooral niet te speculeren en niet vooruit te lopen op de conclusies van de onderzoeken. 'Nederland is KEIGOED in onderzoek doen. Wij zijn de goeisten, dat weet iedereen. En nogmaals: goed onderzoek kost tijd hè. Veel tijd. Héél veel tijd. Maar we zijn keigoed, hadden we dat al gezegd? Dus alles komt goed. Echt. Geloof ons. We weten wat we doen'. Vraag 19: Wat is de rol van het Kabinet nog bij het onderzoek naar de toedracht? Antwoord 19: [Kortweg: Geen rol. OVV doet onafhankelijk onderzoek. De MinPres doet slechts de vertragende persconferenties.] Vraag 20: Is bij de nationale herdenking ook ruimte voor invloed van god en het geloof? Djiezus kraaist. Wie was dit? De SGP? Lekker fucking belangrijk. Antwoord 20: Er komen in de ceremonie geen nadrukkelijke religieuze uitingen terug, vanwege de grote diversiteit aan achtergronden van de slachtoffers en nabestaanden. Wel zal [...] pastorale zorg aanwezig zijn voor wie dit wenst. [...] Nou. Fijn. Aanvulling: In aanvulling op de hierboven gegeven antwoorden willen wij u nog informeren over de voortgang van het identificatieproces en de mogelijke gezondheidsrisico’s voor het bij de repatriëringsmissie betrokken personeel. Voortgang identificatieproces Sinds 17 juli 2014 is het LTFO bezig met de identificatie van de 298 omgekomen slachtoffers van de vliegramp met MH17. Inmiddels zijn 284 slachtoffers geïdentificeerd op basis van tandstatus, vingerafdrukken of DNA. Het identificatieonderzoek van de laatste slachtoffers is op dit moment in een fase gekomen dat identificatie steeds moeilijker is. Dit komt doordat de benodigde indicatoren (waaronder DNA) om tot een identificatie te komen in onvoldoende mate aanwezig zijn op de niet geïdentificeerde lichamen en lichaamsdelen. Op dit moment is van 14 slachtoffers de identiteit nog niet vastgesteld. Van 9 vermisten is nog geen DNA gevonden op de aanwezige lichaamsdelen, van 5 vermisten is wel DNA aangetroffen, maar is het niet zeker of op basis hiervan identificatie kan geschieden. De directe nabestaanden zijn hierover geïnformeerd. Het is mogelijk dat van deze 9 vermisten alsnog informatie beschikbaar komt van de lichaamsdelen waar nu nog geen bruikbaar DNA-profiel van is. Of en wanneer die informatie beschikbaar kan komen is op dit moment nog niet te zeggen. Het is ook mogelijk dat de lichamen en/of lichaamsdelen van deze vermisten niet geborgen zijn op de rampplek. Gelukkig. Er gaan ook dingen goed: identificatie van de slachtoffers gelukkig bijna voltooid, maar helaas nog wel een handjevol vermisten. De volledige Kamerbrief is hierrr te vinden.