Geenstijl

'Bas Heijne is een fantast en een charlatan'. Vinden wij niet (ok, misschien een beetje), maar Jaap Plaisier wel. Jaap is een hoger opgeleide ex-D66-medewerker alsook ex-aardrijkskundedocent die het licht gezien heeft en het helemaal BEU is kwa holle kretologie van 's lands drankzuchtige orakel. Hij schreef een WOEDEND opiniestuk van 559 woorden tegen dit zwatelstuk, maar omdat de dode boom gebonden is aan 200 woorden per ingezonden brief kon het stuk niet worden geplaatst. Jammerdan, Jaap. Er volgde een beleefde doch vinnige mailwisseling met de meningenpolitieopinieredactie van de Vlaamsche Meubelfolder, maar het mocht niet baten, dus bracht Jaap zijn mening naar de enige plaats waar die nog vrij kon ronddartelen: het roze hoekje van het grote boze internet. Om Jaap een Plaisiertje te doen staat hieronder het hele verhaal, met in de bonus de correspondentie met NRC; het is een mooi kijkje in de wereld van de poortwachters van de correcte mening.

P.C. Hooftprijswinnaar Bas Heijne is een fantast en een charlatan Onze kersverse P.C. Hooftprijswinnaar Bas Heijne wist 31 december jl. in NRC Handelsblad (‘Er is alleen nog maar toon, geen debat’) weer eens precies wat zijn tegenstanders, partijen ‘die populistisch worden genoemd’, beweegt. Zij, en hun aanhang, hebben namelijk het gevoel dat hun ‘iets wezenlijks’ afgenomen wordt en hun ‘gevoel van eigenheid’ bedreigd wordt. Ze willen ‘radicaal’ terug naar een ‘idee van gemeenschap’ en leggen de nadruk op ‘culturele, historische en culturele eigenheid’, in tegenstelling tot aanhangers van de Verlichting, waar Heijne zich onder schaart, ‘waarbij gelijkheid of individuele vrijheid vooropstaat en waarin de verbondenheid van een individu met alle mensen ongeacht afkomst, kleur, en wat dan ook wordt onderstreept’. Het is in lijn met zijn in september verschenen pamflet Onbehagen, waarin hij de aanhang van ‘populisten’ (zo noemt hij ze sinds jaar en dag namelijk vooral zelf) naar aanleiding van Trump, en met behulp van Freud, als volgt kwalificeert, letterlijk en respectievelijk (door ondergetekende gelezen en op een rijtje gezet): agressief, intolerant, zonder bindend verhaal/overtuiging/geloof, illusionair, woedend, gefrustreerd, onredelijk, destructief, ontspoord, irreëel, ontkennen de werkelijkheid, zien de rede als affront, zijn verweesd, verwende, ongeduldige individuen, hopeloos verwend, irrationeel, permanent ontevreden, erkennen geen algemeen belang, door en door egocentrisch en verwend, zijn hun identiteit verloren, willen de wereld vernietigen, doodsdriftig, barbaars. We hebben het over de halve Amerikaanse bevolking, of in ieder geval iets minder dan de helft der stemgerechtigden. En al die andere volgelingen van ‘populisten’ over de gehele wereld. Je moet maar durven. Je moet ook lef hebben om in een en hetzelfde krantenstuk te suggereren dat je tegenstanders geen belang hechten aan gelijkheid en individuele vrijheid, om in een ruk door te klagen over de toon van het debat. Laat staan dat je klaagt over de toon, of de ‘haters’ en ‘puberpoliciti’, als je zo’n pamflet schrijft waar de haat jegens het populistenvolk vanaf druipt, en je je daarin als een puberessayist beroept op de reeds lang geleden door de mand gevallen fantast en charlatan Sigmund Freud. Ook moet je lef hebben om in een terzijde te ontkennen, zoals Heijne doet, dat er een kwestie is rond de betiteling ‘kerstfeest’, dat het ‘bewust opgeklopt’ is, dat het ‘niet of nauwelijks speelt’, als is gebleken dat school na school er de afgelopen jaren mee te maken kreeg, en menig school overstag ging. Praktijkmensen weten zulks allang, anderen zouden op z’n minst de krant kunnen lezen. Zie bijvoorbeeld een Paroolartikel hierover op 24 december (‘Niet alle Amsterdamse scholen vieren nog kerst’). Over ‘respect voor de feiten’ gesproken. Toch hoeft het allemaal niet te verbazen want we hebben hier niet zozeer te maken met lef als wel met blinde ideologie en romantische overtuiging. Bas Heijne kan niet anders, getuige ook de titel en analyse: ‘Er is alleen nog maar toon, geen debat.’ Alleen een romantische dwaas kan zoiets stellig beweren, zoals hij kan menen dat er alleen nog maar lucht is, geen atmosfeer, alleen nog maar liefde, geen subject, alleen nog maar planeet, geen heelal. Het is een ieder gegund om de P.C. Hooftprijs te winnen maar dat de huidige winnaar een even grote fantast, charlatan en demagoog is als zijn voorbeeld Freud, en zo weinigen het door lijken te hebben, dat geeft te denken. De Verlichting heeft blijkbaar toch niet de vooruitgang gebracht die redelijke mensen er van verwachtten. Jaap Plaisier is sociaal geograaf Hieronder de conversatie op 2 en 3 januari met de opinieredactie van NRC Handelsblad n.a.v. bovenstaand artikel. Geachte heer/mevrouw, Bijgaand voor u een opiniestuk van 559 woorden n.a.v. het laatste stuk in uw krant van Bas Heijne, zijn essay op 30 december jl. van maar liefst 2200 woorden. Aangezien ik in uw krant maar zelden een stuk tegenkom waarin Bas Heijne flink tegengas krijgt (in de afgelopen jaren eigenlijk alleen het recente artikel van mezelf), hoop ik dat u niet met een flauwe afwijzing zult komen als ‘voegt niets toe’, ‘we krijgen zoveel andere stukken’ enzovoorts. Het wordt tijd dat onze P.C. Hooftprijswinnaar wat vaker weerwoord krijgt. Met dank en groet, Jaap Plaisier Geachte heer Plaisier, beste Jaap, Dank voor uw reactie op het stuk van Bas Heijne. Goed dat u zijn woorden hebt geteld – daarbij vergeleken is uw bijdrage inderdaad vrij bescheiden. Toch zou ik u willen vragen om er nog wat af te halen, als het kan en mag. We hebben ruimte voor een ingezonden brief van max. 200 woorden. Vriendelijke groet, Opinieredactie NRC Xxxxxxx Geachte heer Xxxxxxx, beste Xxxxxxx, Bas Heijne flink tegengas geven in reactie op zijn essay van 2200 woorden is helaas niet mogelijk in een ingezonden brief van 200 woorden. Ik wil u juist vragen het als volwaardig opiniestuk te plaatsen (al is het inderdaad vrij bescheiden met slechts 559 woorden), juist omdat er in uw krant zo weinig stukken te vinden zijn geweest die Bas Heijne van repliek dienen. Het zou u sieren en het zou het debat goed doen, waar ook Bas Heijne zo’n voorstander van is. Met vriendelijke groet, Jaap Plaisier Geachte Jaap, Ik zie niet in waarom dat niet zou kunnen. Een bondige brief – daar is toch niets mis mee? Draagt net zo goed bij aan het debat als een langer stuk: de brievenrubriek scoort in lezersattentie en -waardering zeer hoog. Kortom, de keus is aan u. Als het aan mij ligt, wordt het een brief of niets. U kunt uiteraard ook nog in beroep, bij plv. chef Xxxxxxx (Xxxxxxx @nrc.nl). Met vriendelijke groet, Xxxxxxx /NRC Opinie Geachte heer Xxxxxxx, beste Xxxxxxx, Ik op mijn beurt zie niet in waarom u niet een opiniestuk van 560 woorden zou kunnen plaatsen, wat al zeer bondig geformuleerd is, als er in uw krant zelden tot nooit stukken te vinden zijn die tegengas bieden aan Bas Heijne, die bij u reeds tienduizenden woorden heeft gekregen. Bas Heijne wil graag debat, dat schrijft hij toch? Gun het hem dan ook, met deze stevige en onderbouwde kritiek, en niet met een brief van 200 woorden, die hij graag zal negeren en waarin ik niet kwijt kan wat ik kwijt wil. De keuze is dus niet aan mij maar aan u. Het wordt een volwaardig opiniestuk of geen opiniestuk. In het laatste geval zal ik het aan alle kranten en bladen aanbieden die ik kan bedenken, en op mijn blog plaatsen - alwaar het tot in den eeuwigheid zal staan - met de vermelding dat de NRC geen volwaardige kritiek op haar sterschrijver Bas Heijne wenst te plaatsen. ‘We hebben ruimte voor een ingezonden brief van max. 200 woorden,’ kreeg ik te van de redactie te horen, in reactie op een artikel van 2200 woorden aldus, van Bas Heijne die in de NRC zelden tot nooit tegengesproken wordt. Met zo’n soort tekst zal ik het begeleiden. Staat NRC Handelsblad nu voor open debat en nuance, of heerst er toch inderdaad dat eenzijdige cultuurtje waarin men het liefst voor eigen parochie preekt, vraagt men zich dan af. In de veronderstelling dat u niet van gedachten verandert, bij deze meteen mijn beroep bij plv. chef Xxxxxxx, en bijgaand nogmaals mijn stuk (na correctie van 2 taalfouten). En cc naar Xxxxxxx, met wie ik n.a.v. mijn eerdere stuk prettig en op grond van goede argumenten heb mogen e-mailen. Ik ga hier in Cambodja zo meteen de nachtrust pakken, ik verneem de uitkomst morgenochtend graag. Met vr. groet, Jaap Plaisier Geachte Jaap, Er zal geen andere uitkomst komen dan die welke ik U reeds verschafte. Voor chantage in dit vak ben ik al bijna vier decennia ongevoelig. Een goede nachtrust wenst u toe, Xxxxxxx Geachte Xxxxxxx, U noemt het chantage, ik noem het aandragen van argumenten en gevolgen. Ik kan ook zeggen dat u mij chanteert, met het ‘ruimte voor 200 woorden’ en een ‘aan u de keus’. Dat lijkt me even onzinnig. Tevens tamelijk vreemd dat u de uitkomst blijkbaar al weet, als het beroep net is ingesteld. Het lijkt erop dat u net als Bas Heijne eens grondig en met ratio op uw werk zou kunnen reflecteren. Met vr. groet, Jaap Plaisier [Antwoord redacteur zonder aanhef:] Een andere uitkomst 'wat mij betreft'; dat laatste ontbrak. Nu ga ik verder werken. We horen misschien nog van elkaar. Vr. grt Xxxxxxx [Volgende ochtend, 3 januari:] Geachte mevrouw Xxxxxxx, Als u mijn stuk als gevolg van het ‘beroep’ dat ik heb aangetekend toch (gratis) wilt publiceren, met als gevolg veel lezers en aandacht (mijn vorige artikel kreeg bijv. 460 ‘likes’ op uw Facebookpagina, het laatste stuk van Bas Heijne 50, voor wat u het waard vindt) en vooral waardering voor de reflectie die u toestaat, naast boze reacties van mensen die iets minder goed zijn in de argumentatieleer, hoop ik vandaag van u te horen. Daar de tijd ook aan mijn kant dringt, ga ik ervan uit dat als ik voor 12u (Nederlandse tijd) vandaag niets van u vernomen heb, u mijn artikel net als Xxxxxxx afwijst (u bent immers de plv. opiniechef die zulke knopen dagelijks snel doorhakt) en dat ik het op mijn blog kan plaatsen en aan alle andere kranten, bladen en websites kan aanbieden met de boodschap ‘NRC weigert kritisch artikel over P.C. Hooftprijswinnaar Bas Heijne’. Dit is geen chantage, zoals Xxxxxxx mij in een onderonsje mededeelde, maar simpelweg wat ik zal doen, al doet het me pijn aan het hart, ook omdat u het zo gemakkelijk kunt voorkomen, ter meerdere eer en glorie van uw krant. En juist ook omdat, nogmaals, Bas Heijne zo graag debat wil, zoals hij altijd schrijft (ook in het artikel waar ik op reageer) maar in uw krant maar zelden een weerwoord krijgt wat tot debat zou kunnen leiden. In de hoop op een snelle en positieve reactie en met vriendelijke groet, Jaap Plaisier Ps. uiteraard kunnen er, in overleg, best kleinigheden aangepast worden en mag u een pakkende titel bedenken (mits het de lading dekt). Vooralsnog luidt mijn titel: 'Bas Heijne is een fantast en een charlatan'. [helaas, voor 12 u geen reactie mogen ontvangen]