Geenstijl

Öphüf! Opvallend relletje in de verder rimpelloze vijver van het politieke reces vandaag. Een Turks-Nederlands GroenLinks-raadslid uit Gorinchem bepleit in de Volkskrant zijn steun aan Erdogan en verbaast zich daarbij over de reacties die dat vanuit 'Nederlandse Nederlanders' oplevert. Ophef en een klein relletje zijn het gevolg, maar partijleider Jesse Klaver hield wijselijk zijn mond over de kwestie. Die weet dat je midden in recestijd niet moet gaan wrijven in zo'n vlek. Dan maak je slapende honden wakker en ben je nog verder van huis. Dat besef ontbrak wel bij Amsterdamse GroenLinkser Rutger Groot Wassink, die enorm fel van leer trok tegen Tekir. "GroenLinks en Erdogan dienen kan alleen als je aan de meest extreme vorm van schizofrenie leidt", twitterde hij. Waarna hij even later mogelijk het gevoel had dat hij moest overcompenseren voor zijn uithaal naar een partijgenoot uit een culturele minderheid, want hij gooide ook nog even de partijdeur dicht voor alle conservatieve, nationalistische en zelfs liberale mensen die zich eventueel bij Groenlinks zouden willen aansluiten. Als voormalig partijgeweten Femke Halsema nog geleefd had op twitter, dan was vandaag alsnog de dag geweest dat ze de stekker uit haar account had getrokken.

Gulen-juichers, Assad- of Al Sisi-dwepers evenmin. Geen plaats voor anti-democratische, conservatieve, liberale of nationalistische types

— Rutger Groot Wassink (@RutgerGW) August 11, 2016

Andere partijgenoten begingen de vergissing die GroenLinksers in nood wel vaker maken: de vlucht naar voren nemen in vingerwijzende jij-bakken en verwarde sneren. Maar geen enkele GroenLinkser, ook Groot Wassink niet, durfde te erkennen dat Ilhan Tekir een product uit de moederschoot van hun eigen progressieve gedachtegoed is. Want zo'n Ilhan is geen incident, hij is slechts één puist die klapt op het maanlandschap dat we kennen als het ware gezicht van GroenLinks. Als je jarenlang eenheid in diversiteit propageert, moet je niet raar opkijken als er dan ineens een Turks-nationalistische Erdogan-sokpop opduikt die oprecht verbaasd is dat een raadslidmaatschap voor GroenLinks niet te combineren zou zijn met de liefde voor een islamistische dictator. Hij heeft nooit beter geweten dan dat het OK was.

GroenLinks, maar ook andere partijen op progressief links zoals de PvdA en D66, hebben verzuimd (en verzuimen nog steeds) om te begrijpen dat het ruimte geven aan culturele of religieuze minderheden óók gepaard kan gaan met inhoudelijke kritiek en het uitdagen van ideeën en overtuigingen. De "zwakkere" ideeën moesten worden beschermd en kunnen alleen tegemoet getreden worden met "respect" en "fatsoen", maar veel minder (of soms misschien wel helemaal niet) met inhoudelijke kritiek of gezonde bevraging. "Binnen de Gorinchemse fractie van GroenLinks kan hij met anderen soms stevig van mening verschillen over Erdogan. Maar daar geldt het sportieve agree to disagree", zo omschrijft Bahara in de Volkskrant de positie van Tekir in de lokale Gorinchemse situatie. Dat is dus een loepzuiver eufemisme voor 'ze durven zich niet te branden aan een discussie met iemand uit een culturele minderheid', uit angst om de krappe regels die ze aan zichzelf hebben opgelegd (en aan anderen proberen op te dringen) over "fatsoen", "respect" en "De Toon" niet te overtreden. Het is zelfs een beetje racistisch: 'Minderheden hebben soms een beetje bekrompen ideeën, dat moet je maar gewoon een beetje laten begaan', luidt dat in het adagium van het deugen. Tekir zegt in de Volkskrant dat hij het betreurt dat onder Erdogan de rechtsstaat in Turkije onder druk is komen te staan. Maar, zo vraagt Hassan Bahara hem, heeft hij met zijn stem op Erdogan niet gekozen voor iemand die de rechtsstaat nog verder in verdrukking brengt? Tekir wil niet ingaan op dergelijke vragen. Bahara, die zelf ook binnen de muren van de bekrompen deugkaders is grootgebracht, laat hem daarmee wegkomen. Mogelijk is hij bang om in de kuil te vallen die hijzelf en zijn gelijkgestemden voor anderen graven. Een kuil waarin op de bodem gloeiende ijzers oplichten, die 'racisme', 'discriminatie', 'xenofobie' of 'witte suprematie' spellen en die verhit genoeg zijn om de reputatie van iedereen die een kritieke stap te ver gaat in het maatschappelijke debat, voor het leven te brandmerken. Het is echter wel kwalijk dat Tekir niet wordt uitgedaagd om inhoudelijk en beargumenteerd op de kwestie in te gaan. Het kan dus onder dergelijke omstandigheden geen verrassing zijn dat een Turks-Nederlandse jongen als Ilhan Tekir - echt geen domme jongen - in zo'n ideologisch armoedige omgeving gaat denken dat steun aan Erdogan en het lidmaatschap van een "linksliberale" partij heel goed samen kunnen gaan. Niemand heeft hem ooit in een debat of discussie uitgedaagd over zijn standpunt, zijn ideologie bevraagd of zelfs maar een hint gegeven dat een linksprogressieve partij helemaal geen ruimte bieden aan uitgesproken sympathieën voor systemen van (religieuze) regressie en democratische afbraak. De twitterwoede van Groot Wassink over de "onthulling" van Tekir is derhalve vooral een slechte act. Tekir schreef daags na de Turkse coup ook al een opiniestuk in de Volkskrant vol desintegrerende, ondoordachte en Erdogan-minnende quotes die meer vragen oproepen dan antwoorden geven, en waarbij hij "Nederlandse Nederlanders" opdraagt om "te stoppen met klagen over (Turkse) integratie", omdat "de kloof hierdoor groter wordt". Op zijn persoonlijke GroenLinks-pagina schrijft hij daarnaast openlijk dat hij actief is (of was) voor een Diyanet-moskee in Gorinchem, waar de Lange Arm van Erdogan probeert om de Turkse kudde onder de knoet van sultan en koran te houden. Ook schreef hij een paar dagen geleden nog dat hij er "geen geheim" van maakt dat hij "bij de parlementsverkiezingen weloverwogen op de AK-partij heeft gestemd." Het is, kortom, onmogelijk dat er niet talloze partijgenoten waren en die bekend zijn met zijn standpunten, die botsen met de waarden die GroenLinks zegt te verdedigen. Echter: niemand nam het voor die waarden en partijprincipes op. Jongens zoals Ilhan Tekir zijn er veel. Het probleem met progressieve partijen is dat zij de (niet-Westerse) allochtone, culturele en/of religieuze minderheden in hun gelederen altijd hebben "opgevoed" met het idee dat een beetje cliëntelisme enerzijds en een beetje extra voorzichtigheid ten aanzien van hun denkbeelden, levensovertuigingen en ideeën anderzijds gewoon zo hoorde. Dat is de norm. De islam wordt ontzien en bij regressieve ideeën over de vrijheid van meningsuiting, homo's of vrouwenrechten wordt een beetje weggekeken. Daarnaast en mede daardoor zorgt het blanke deel der partijgenoten er tegelijkertijd voor dat de minderhedenstem gepaaid & gepocket wordt. Dat geldt zeker voor naïef GroenLinks en de meer berekenende PvdA, maar in mindere mate ook voor D66. Daardoor is er bij die partijen onderhuids vuil gaan ophopen en eens in de zoveel tijd klapt er zo'n puist open. Daarbij spat de vuiligheid tegen de partijspiegel, die na verloop van tijd helaas te bevlekt zijn geraakt om er nog enige zelfreflectie in te ontwaren. De vraag is wie de spiegel ooit schoon zal maken.

Opiniestuk van Ilhan Tekir, daags na de mislukte coup in Turkije. pic.twitter.com/QCoxpo64jp

— Hassan Bahara (@Hassan_Bahara) August 11, 2016