Geenstijl

Het GeenPeil-referendum heeft een geldprobleem. Minister Plasterk (PvdA) wil niet genoeg taxpoet vrijmaken om het democratische proces deugdelijk uit te laten voeren, en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (een VVD-satelliet) kan het verschil niet bijleggen, beweren ze. We zeggen 'geldprobleem' maar dat is natuurlijk onzin. Kijk naar uw belastingafdracht en je weet: Nederland heeft meer dan genoeg geld. Als Brussel een miljard naheffing wil hebben, maakt Dijs het dezelfde dag nog over. Het probleem is dat VVD en PvdA geen geld willen vrijmaken voor het referendum. Omdat ze het referendum helemaal niet willen. Plasterk beweert dat de 25 miljoen die hij vrij wil maken, genoeg geld is. VNG zegt dat het te weinig is en schrijft (pdf) dat er 42,2 miljoen nodig is. En niemand wil het verschil betalen. Sterker nog, niemand weet hoe groot het verschil is, want niemand weet wat een referendum eigenlijk kost. Plasterk schreef dinsdag in een brief aan de Kamer dat het GeenPeil-referendum "kostenefficiënt" plaats moet vinden. Ook vindt Plasterk het dreigement van VNG om minder stemlokalen in te richten helemaal prima: "Het is naar mijn oordeel niet op voorhand bezwaarlijk dat gemeenten minder stemlokalen inrichten dan bij Tweede Kamerverkiezingen gebruikelijk is", schrijft hij. Verder laat de minister weten dat het kabinet de kiezers zal informeren over 'de datum van het referendum', middels 'abri-posters, advertenties in kranten en banners op websites'. Maar: "Het kabinet is niet voornemens extra financiële middelen in te zetten voor de argumentatie van het kabinetsstandpunt in het referendum." Klein houden dat klotereferendum, is het kabinetsbeleid. Deze slotopmerking in de brief van Plasterk lijkt trouwens in strijd met de antwoorden op Kamervragen die MinBuZa Koenders dinsdag naar de Kamer stuurde, want die zegt juist dat "Het raadgevend referendum een serieuze zaak [is] en vraagt om een debat over de inhoud van het verdrag. Het kabinet staat voor het associatieakkoord en zal uiteraard deelnemen aan dit debat en toelichten waarom de NL regering achter dit verdrag staat." Koenders wil dus wel debat over het associatieverdrag (zegt hij), maar het mag van Plasterk niks kosten. Na de breek nog meer ontluisterende politieke spelletjes over het GeenPeil-referendum.

Maar wat kost zo'n referendum nou echt? In de Eerste Kamer in april 2014, tijdens behandeling van de Wet raadgevend referendum, werden al verschillende bedragen genoemd. Maar dat viel niemand in die vergadering op. Gerard Schouw (initiatiefnemer, D66) noemde een bedrag tussen de 25 en 30 miljoen euro per keer. Dat werd later in dezelfde (!) vergadering bij monde van Lokin-Sassen (CDA) opeens een bedrag tussen 35 en 40 miljoen: “Ik dank de heer Schouw dat hij cijfers heeft genoemd: 35 miljoen à 40 miljoen euro per referendum. Daar zitten niet de kosten van stembiljetten bij, noch de kosten van de vaste referendumcommissie die is voorzien in dit wetsvoorstel. Kan de minister misschien een indicatie geven van wat de commissie jaarlijks gaat kosten? Die commissie is immers permanent, als ik het goed begrijp.” Mevrouw Lokin-Sassen is kennelijk doof en de rest van de bijbaantjesbejaardensoos Senaat zat te tukken. De eveneens aanwezige minister Plasterk corrigeerde niks; hij hield alleen een verhaal over de Financiële-verhoudingswet. De vergadernotulen van die warboel staan hierrr (pdf). Plasterk noemde in april 2013, dus een jaar eerder, in de Tweede Kamer nog een bedrag van 30 miljoen. Weer een jaar daarvoor, september 2012, berekende De Rekenkamer (KRO) dat landelijke Tweede Kamerverkiezingen 50 miljoen euro per keer kosten, waarvan 24 miljoen voor gemeenten. Vingercondooms voor bij het stemmen tellen (rond minuut 14 in het filmpje) blijken de kosten in ieder geval niet te zijn. Van een kilometer afstand is dus te zien dat de VNG en Plasterk twee kale mannen zijn die vechten om een kam. Er wordt met volle overtuiging gestreden om iets wat ze beiden niet nodig hebben, niet willen – en al helemaal niet willen betalen. Ondertussen maken VVD en PvdA wél 35 miljoen euro vrij voor de "versterking van de democratie" in "crisisgebieden rond de Europese Unie." Hier past slechts een hartgrondig What the fuck!? Tot slot hebben we nog de bijdrage van Martin Bosma (PVV) aan het BiZa-begrotingsdebat van dinsdagavond, dat gehouden werd tijdens de ontruiming van Hannover. Nadat SP'er Van Raak eerder in die vergadering al nieuwe vragen stelde aan de minister over het gebrek aan financiering van onze nationale democratie, legde Bosma nog maar eens aan minister Plasterk uit dat er geen directere democratie bestaat dan een referendum. Bedankt, Ronald van Raak en Martin Bosma. Het is een kleine geruststelling dat er tenminste nog een paar Kamerleden rondlopen die wél de knip willen trekken voor de vaderlandse democratie.