Hans Jansen - Misverstanden
Jammer eigenlijk dat in de praktijk het geschiedenisonderwijs is afgeschaft, en ook het Latijn. Als die vakken nog zouden bestaan, zouden we nog weten dat Caesar, toen hij oorlog voerde in Gallië, beschikte over hulptroepen, die hij geleverd kreeg door de volkeren die hij eerder had onderworpen en ingelijfd. Maar goed, kennis vergaat. Desondanks weten we dankzij Asterix waarschijnlijk nog wel dat de Romeinen Egypte hebben veroverd, en ergens zal de kreet nog wel zijn blijven hangen dat Egypte de korenschuur van Rome geweest is. Het door het Romeinse Rijk ingelijfde Egypte verleende dus voedselhulp aan zijn eigen overheersers. Hulp geven en hulp ontvangen zijn ingewikkelde, dubbelzinnige kwesties. Er zitten, zogezegd, twee kanten aan. Wie is er eigenlijk de baas, de gever of de ontvanger van de hulp?
Westerse bazen geloven over zichzelf dat zij, van boven naar beneden, hulp geven aan zielige Afrikanen en Arabieren. Maar ziet het Westen dat niet verkeerd? In de eeuwen die achter ons liggen, was het zo dat wie zwak was, de sterken moest subsidiëren. Voedselhulp en militaire hulp werden geleverd door de onderliggende, onderworpen partij. Zou het tegenwoordig anders zijn? De Arabische wereld kan zichzelf niet voeden, ook niet in vredestijd, en krijgt dus voedselhulp van Amerika, de hedendaagse korenschuur. Daarom is het Westen superieur, denken wij zelf. De ontvangers van zulke hulp bekijken het andersom. Maar nog afgezien van voedselhulp, de burgeroorlogen die in de islamitische wereld worden uitgevochten waarom levert het Westen hulptroepen en militair materieel aan de strijdende partijen? Zijn wij soms schatplichtig aan een van die strijdende partijen? Het is objectief bekeken misdadig om vrijwillig een tribuut te betalen aan de Soennieten of de Sjiieten, die andersdenkenden, en elkaar, overal ter wereld dood willen zien.
Maar wij zelf achten onszelf niet onderworpen, en daarom noemen we wat we in de Derde Wereld aan het doen zijn, liever humanitair. Met buitenlandse betrekkingen of capitulatie voor machthebbers in de islamitische wereld mag onze goedbedoelde hulpverstrekking niets te maken hebben, vinden wij, daarom valt ons behulpzaam gewroet dan ook onder Ontwikkelingssamenwerking, en niet onder Buitenlandse Zaken want ontwikkelingssamenwerking heeft nu eenmaal het etiket humanitair opgeplakt gekregen. De elite die in de islamitische wereld beslist over oorlog en vrede, zou die niet per ongeluk kunnen zijn gaan denken dat niet wij maar zij de touwtjes in handen hebben, en dat het Westen inmiddels is gereduceerd tot een leverancier van hulptroepen, wapentuig en voedselhulp? Zoals Egypte vroeger binnen het Romeinse rijk?
Zou het misschien zo kunnen zijn dat de beslissers in de islamitische wereld ons als de zwakkere partij zijn gaan beschouwen, die geen vrije keus meer heeft om wel of niet te betalen en te helpen, vooral door de aanwezigheid, overal in Europa, van wat Nigel Farage kortgeleden de Vijfde Colonne van migranten heeft genoemd?
Het zou niet het enige misverstand zijn tussen Europa en de islam. De grondhouding die de islam bij moslims wil inprenten is dat de wetten van de islam ook voor ons gelden, maar onze wetten niet voor moslims. De grondhouding die de islam inneemt is dat wie geen moslim is, onder de sharia geen rechten heeft, terwijl daarentegen westerse rechtssystemen ook aan buitenlanders en nieuwkomers allerlei rechten toekennen. Zulke verschillen in perspectief leiden tot langdurige misverstanden.
Ander voorbeeld. Amerika en de EU betalen hulpgelden aan de Palestijnen, in Gaza en op de Westbank. De omvang van de Palestijnse bevolking neemt dan ook toe, alle verhalen over de Israëlische behandeling van deze verworpenen der aarde ten spijt. Weer bestaat er hier een misverstand tussen Oost en West. Arabische regeringen, die niet eens van belastingbetalers afhankelijk zijn maar het geld de grond uit kunnen laten pompen, betalen weinig of niets aan de Palestijnen. Waarom eigenlijk? Het zijn toch hun broeders? De weigering van Arabische regeringen om de Palestijnen ruimhartig te steunen, is te verklaren doordat Arabische regeringen zich niet schatplichtig achten jegens de Palestijnen, of wie dan ook. Anders dan Europa voelen zij zich niet zwak. Hoe is het mogelijk dat Europa en de islam zichzelf en elkaar zo verschillend beoordelen?
Niet zij maar wij zitten er gruwelijk naast. In werkelijkheid zijn wij weerloos, en de zwakste, maar we willen dat zelf liever niet weten. Wij zitten bovendien gevangen in iets vaags dat EU heet, een spookachtig fenomeen zonder grenzen dat ons verbiedt voor onszelf te zorgen. De nationale regeringen in het Midden-Oosten daarentegen die zijn onafhankelijk. Als de nood daar aan de man komt, kunnen zij zelf beslissen over hun eigen zaken, en daarbij ook nog eens rekenen op gezeglijke leveranciers van hulp die je nergens toe hoeft te dwingen omdat ze zo goedaardig zijn dat ze aan een half woord al genoeg hebben.