Geenstijl

Afgelopen week twitterde Toine Manders (MEP, VVD) een foto waarop hij te zien was met (Europese) kentekenplaten met RFID-chips van Philipsdochter NXP Semiconductors er in. Oeps. Een beetje googelen opende een kastdeur naar Narnia 1984. RFID-chips in kentekens, eID (elektronische paspoorten) en een chipsysteem voor auto's dat eCall heet: achter de schermen bouwen Schulz en Van Rompuy samen met de bedrijvenlobby aan The Matrix voor hun onderdanen. GeenStijl vroeg NXP om antwoord en kreeg het nauwelijks. We mailden ook met Manders voor zijn reactie. Die reageerde in eerste instantie met ontwijkende antwoorden en een obligate klaagzang over 'de tendentieuze toon'. Na vervolgvragen kwam er een meer inhoudelijke reactie, met daarin de constatering dat het wetsvoorstel voor eCall (hierrr) de privacybescherming garandeert: "De chips die worden voorgesteld om in de auto en het bijbehorende kenteken, laten louter zien of het juiste kenteken op de juiste auto zit. Dit om vervalsing of misbruik te voorkomen. Verder staan er geen persoonsgegevens in en is de auto niet te lokaliseren. Er is ook geen link naar enige database." Hele Mandersmail hier. Maar toch. We nemen er niet zomaar genoegen mee, hadden nog een boel vragen en stuurden Toine een peoplange fijne longread terug. Die tekst is volkomen ongeschikt voor mensen die vinden dat ze niks te verbergen hebben. Intelligente mensen met een goed ontwikkelde hang naar zelfbeschikking kunnen daarentegen op de lees verder klikken om, jawel, verder te lezen.

Geachte heer Manders, Wederom bedankt voor uw reactie. Vooropgesteld, en zonder cynisme: het versoepelen en harmoniseren van internationale regelgeving om (particuliere) autohandel binnen de EU makkelijker te maken, is een productief streven dat Europese (economische) samenwerking bevordert en tot een prettige afname in regeldruk (en bijborende kosten) kan leiden. Complimenten daarvoor, dus. Maar zou daar, bij handel dus, niet een grens voor Europese bevoegdheden getrokken moeten worden? Dat gebeurt nu niet. Met de verplichtstelling van de eCall chipsystemen per oktober 2015, dringt de EU zichzelf en haar veiligheidswens op aan het individu om een marginale daling in verkeersslachtoffers te bewerkstelligen: "112 eCall can speed up emergency response times by 40% in urban areas and 50% in the countryside. Fully deployed, it can save up to 2500 lives a year and alleviate severity of road injuries", zo staat hier te lezen. OMG deze mail is lang Allereerst mist de onderbouwing (cijfers, statistieken, natte vingers?) voor die 2500 doden die er minder zullen vallen, en ten tweede roept de term 'fully deployed' de vraag op wanneer dat precies zal zijn. Over een jaar of 20 tot 30, wanneer (bijna) alle auto's van vóór bouwjaar 2015 van de weg zijn en het Europese wagenpark bijna volledig uit auto's met eCall bestaat? Hoe ziet de (statistisch onderbouwde) opbouw in de toenemende groei van het levensreddende vermogen van eCall er uit over de loop der jaren? Want het is dus niet zo dat er vanaf 2016 ineens al 2500 doden per jaar minder zullen vallen door het nieuwe systeem op basis van die paar (tien)duizend eCall-auto's die er sinds oktober 2015 verkocht gaan worden. Er gaan jaren, zo niet decennia overheen voordat het Europese wagenpark aan de 'veiligheidsnorm' voldoet. Er zijn wel grote zorgen over de extra functionaliteit die de eCall-systemen in de tussentijd kunnen bieden. Het eCall wetsvoorstel kan dan wel ontworpen zijn met privacy-beschermende maatregelen in het achterhoofd (zoals adviezen rond het voorstel in deze pdf inderdaad keurig beschrijven), maar dat neemt niet weg dat de functionaliteit van eCall op een later moment wel uitgebreid kan worden. De functionaliteit voor trajectcontrole en rekeningrijden zit immers in het design ingebakken, zo pocht fabrikant NXP nota bene zelf in powerpointpresentaties (pdf). Beetje opbreken met tussenkopjes dus Als die functie-stap naar permanente snelheidscontrole wordt gezet, wordt de eigen verantwoordelijkheid voor weggedrag bij het individu weggenomen op straffe van een geldboete. En als het in Nederland enkele jaren geleden gelukkig nog hard weggehoonde rekeningrijden alsnog wordt ingevoerd, kan de chip in de auto dus níet (meer) losgekoppeld zijn van persoonsgegevens van de eigenaar van het voertuig. Zit je dan, met je privacy. In een auto die altijd en overal door de overheid gevolgd kan worden én die is gekoppeld aan een geldstofzuiger van de staatskas die meteen aan kan worden gezet als je de maximumsnelheid overschrijdt. Raar toekomstvisioen: over een paar jaar per ongeluk iets te hard van Amsterdam naar Utrecht rijden en thuis ontdekken dat je bankrekening is leeggezogen door het CJIB. Niet ondenkbaar. Bovendien kost eCall volgens de FAQ van de EU zo'n 100 euro per auto. Dat is in principe een belastingmaatregel die de burger op verplichte kosten jaagt, omdat een autokoper eCall vanaf 2015 niet onaangevinkt kan laten op het optielijstje voor zijn of haar nieuwe waggie. Terwijl veel mensen waarschijnlijk niet de behoefte zullen voelen om dit systeem in hun auto te hebben. [Gelukkig ook binnen het EP, waar de PVV inhoudelijke vragen heeft gesteld over eCall en het feit dat de chips zelfs stemmen in de auto kunnen opnemen - red.] Wel zo prettig voor de leesbaarheid eCall is een nieuwe stap in de glijdende schaal van de privacy en zelfbeschikking waar steeds meer mensen zich grote zorgen over beginnen te maken, en waar volksvertegenwoordigers veel te laks mee omgaan. Het zijn dergelijke maatregelen die een steeds bredere scheidslijn (ook wel: kloof) tussen burger en bestuurder aftekenen en waarop de machtsverhoudingen in de (Europese) democratie momenteel in hoog tempo scheefgroeien. De overheid krijgt (of: néémt) onevenredig veel inkijk en invloed op het leven van burgers, of dat nu uit goede bedoelingen gebeurt (minder verkeersdoden is immers een streven waar niemand bezwaar tegen kan hebben) of uit kwade (de in het systeem ingebakken opties voor repressieve controlemiddelen die de burger in zijn bewegingsvrijheid én eigen verantwoordelijkheid belemmeren). De volgende vraag werpt zich derhalve vaker op: wanneer gaat de steeds verder marginaliserende toename in veiligheid over in groeiende privacybeschadiging? En hoe lang daarna nog, tot regelrechte repressie daar weer de overhand over krijgt? Neem nou zo'n voorstel als het eID, de online identificatieplicht van staatssecretaris Van Rijn: een internetpaspoort is geen toename in veiligheid meer, maar schommelt al tussen privacybeschadiging en onderdrukking door de overheid. Niks vrije keuze, geen eigen verantwoordelijkheid, en de overheid kijkt graag even mee bij je surf- een koopgedrag. WTF? Nee overheid, ga weg en stop met het wekken van de suggestie dat Nederland een open inrichting is, vol wezenloze zombies die nergens zelf over kunnen beslissen. En verdomd zeg, ook in dat eID van Van Rijn zit de technologie van NXP ingesloten. Zucht (pdf). Hou vol U schrijft in uw laatste mail dat er geen persoonsgegevens in de chip staan en dat de auto ook niet te lokaliseren is. Maar hierboven staat al beschreven hoe dat kan veranderen in de toekomst, en ook in dit topic wordt het tegenovergestelde aangetoond - op basis van feitelijke informatie van de EU en van chipmaker NXP zelf. Met betrekking tot Amendement 42 uit uw adviesrapport voor het wetsvoorstel, waar u naar verwijst als zijnde een in het voorstel opgenomen garantie voor privacybescherming: daar worden we niet veel wijzer van. "The Commission shall regularly evaluate the adequacy of the security measures relating to the protection of the data exchanged, taking into account technological developments and the evolution of risks." Die omschrijving is bijzonder vaag. 'The evolution of risks' kan net zo goed betekenen dat de Europese overheid in de (nabije) toekomst van mening is dat te hard rijden steeds gevaarlijker is geworden en voor meer slachtoffers zorgt. Waarop de EU, ongehinderd of zelfs geholpen door amendement 42, kan concluderen dat de techniek nu ver genoeg gevorderd is om permanente trajectcontrole via het al in de auto ingebouwde chipsysteem mogelijk te maken, om zo de verkeersveiligheid te vergroten. En tsja, dat moet dan maar repressief, via privacy schendende plaatsbepaling en geldboetes om gedrag te corrigeren. Moeten mensen zich maar gedragen op de weg!!1! Cirkeltje rond, we zijn weer terug bij het verhaal hierboven. Bijna bij het einde! Resumé: de Europese burger kan mede dankzij uw inzet voortaan makkelijker en goedkoper auto's internationaal overschrijven en verhandelen (waarvoor hulde), maar moet tegelijkertijd ook rekening houden met een afname in privacy, een toename van staatsregulering en de mogelijkheid tot repressieve actie vanuit de overheid die eigen verantwoordelijkheid bij de burger zal wegnemen en vrijheid in zal perken teneinde over dertig jaar misschien wat minder verkeersdoden te kunnen realiseren en dat in een jaaroverzichtje kan presenteren, waarmee het Europarlement (mocht het tzt nog bestaan) zichzelf dan kan feliciteren. Bent u daar nog? Mooi, want we hebben tot slot nog een paar korte vraagjes: Kunt u details geven over het privacygesprek dat u met NXP zegt te hebben gevoerd? Was dit een officieel gesprek, of off the record? Heeft u ook nog met iemand van een échte privacy-organisatie gesproken? Zo nee, waarom niet? Dank en groet, GeenStijl p.s. bier, altijd lekker