Geenstijl

We hebben lange tijd niets van ze gehoord en dat vond ik best. Ze hadden zich na het debacle van de krediet-en bankencrisis teruggetrokken onder een hele grote zware steen en leefden een teruggetrokken leven, vervuld van schaamte. Maar ze zijn terug en wat blijkt, ze hebben niets geleerd van hun verplichte ballingschap in de krochten van het financiële systeem. Over wie ik het heb? De kredietbeoordelaars. Kredietbeoordelaars hebben maar één taak: het risico bepalen dat een schuld, en dat zijn bij de kredietbeoordelaars obligaties, niet wordt terugbetaald door een bedrijf of overheid. Dat doen zij om beleggers in obligaties te helpen bij nemen van beslissingen. Dat zij betaald worden door de bedrijven die die obligaties uitgeven, het perverse beloningssysteem, dat nemen we dan maar voor lief. Het gaat nu om iets anders.

Want één van die kredietbeoordelaars, in dit geval Fitch, heeft ons een geheel nieuwe kijk op haar kernactiviteit gegeven. Een obligatielening krijgt een rating omdat er een kleine of grote kans bestaat dat de obligatie niet wordt terugbetaald. Daar wordt vervolgens de rentevergoeding op afgestemd. Meer risico, hogere rente. Even concreet: als SNS Reaal in 2010 6,25% rente geeft voor een 10 jarige obligatielening, dan is die relatief hoge rente een indicatie dat terugbetaling in 2020 niet 100% zeker is. Maar niet voor kredietbeoordelaar Fitch. Ik citeer maar even het hoofd ratings Europese banken "als een belangrijk land in Europa de gewone obligaties van een probleembank afstempelt, betekent dat een totale wijziging van hoe wij naar banken kijken". Aha, een bedrijf dat als hoofdactiviteit heeft om obligatierisico's te beoordelen, ging er vanuit dat bankobligaties altijd worden terugbetaald, hoe hoog de coupon ook is. Ze zeggen het niet, maar bedoelen het wel zo: 'daar hebben we de belastingbetaler toch voor'. Je ziet het die topman van Fitch zeggen 'zijn ze nou helemaal gek geworden, als obligaties niet terugbetaald gaan worden, dan moeten we straks nog echt gaan werken voor onze riante salarissen". Het is mij een raadsel waarom Fitch dan een paar maanden geleden de rating van SNS Reaal heeft verlaagd (pdf), sterker nog, waarom ze überhaupt nog ratings afgeven, gewoon alles 'triple A', lekker gemakkelijk. Maar Fitch gaat nog een stapje verder en trekt een hele grote broek aan. Als Nederland bankobligaties gaan afstempelen, dan gaan we de ratings van alle Europese banken omlaag brengen en dat kan ze wel 300 miljard kosten. Hoe dat heet? Chantage. Minister Dijsselbloem leek gisteren de de Tweede Kamer uiterlijk onbewogen onder deze zware druk. Hij herhaalde nogmaals dat het uitgangspunt is dat obligatiehouders niet worden ontzien. Goed zo, rug recht houden. Fitch overschat zichzelf. Haar eigen kredietwaardigheid ligt een stuk lager. Ik vermoed dat grote obligatiebeleggers al lang rekening houden met risico's van afstempelen. En ook dat dit per bank verschillend zal zijn. In Spanje hebben de financiële markten het geaccepteerd. En in dit rapport (pdf) van BNP Paribas over SNS Reaal worden de verschillende scenario's beschreven met de mogelijke gevolgen voor obligatiehouders. Dijsselbloem had het over denkfouten in de reactie van Fitch. Het is zeer vriendelijk van de Minister dat hij vermoedt dat er nog wordt gedacht bij kredietbeoordelaars. www.bank.blog.nl www.pfverhaar.nl @peterverhaar