Exit Sap en enter Klaver
De meer dan tegenvallende peilingen brengen GroenLinks in een lastig parket. In dit tempo houdt de partij twee of drie zetels over na 12 september. Eigen schuld, dikke bult inderdaad. Een Kunduzmissie en akkoord, appeltjesgroene weiden incluis machtsmisbruik, een fractie die met zichzelf overhoop ligt en als kers op de taart Ineke van Gent die met dodelijke precisie de lijsttrekker nog even een mes tussen de schouderbladen duwt. De malaise bij de partij werd op het afgelopen congres het beste verwoord door scheidend financieel woordvoerder Bruno Braakhuis. Terwijl de andere twee vertrekkende Kamerleden Ineke van Gent en Mariko Peters werden geroemd voor hun inzet ontbrak hij op het podium. Bruno, waar ben je? riep partijvoorzitter Heleen Weening nog hoopvol de grote zaal van het Utrechtse theater in. Maar Bruno zat thuis op de bank, helemaal klaar met zijn partij.
Enfin, ellende dus. Dat is een moeilijk uitgangspunt voor een campagne die nog moet beginnen. Toch heeft de partij nog twee opties. De een wat minder haalbaar dan de ander. Eerst de minst haalbare optie. De kieslijsten moeten komende dinsdag worden ingeleverd bij de Kiesraad. Het valt nauwelijks te doen maar de partij zou kunnen overwegen Kathalijne Buitenweg tot lijsttrekker te bombarderen. Buitenweg schreef mee aan het verkiezingsprogramma en is populair bij een flink deel van de achterban. Ze is een soort Femke Halsema maar dan heel erg links en met rood haar. In 2004 werd ze door het congres van de partij tot lijsttrekker bij de Europese verkiezingen gekozen, terwijl Joost Lagendijk was voorgedragen. Een geslaagde coup plegen op een congres, dan kan je wel wat.
De kans is echter klein dat het GroenLinks gaat lukken om voor dinsdag een congres te beleggen en de hele lijst voor de deadline van de Kiesraad nog om te gooien. Wat ons brengt op optie twee: Jesse Klaver. De mediagenieke campagneleider gooide hoge ogen tijdens het eerste lijsttrekkersdebat tussen Jolande Sap en Tofik Dibi. Als een soort Blanke Obama incluis opgerolde mouwen wist hij het in Amsterdam verzamelde GroenLinksvolk voorafgaande aan het debat op grootse wijze te enthousiasmeren. Een leuke jonge vent om te zien, een goed verhaal, de complimenten waren niet van de lucht. Qua lijst hoeft er niets te veranderen. Sap blijft gewoon op de eerste plaats staan maar adviseert het electoraat in het belang van de partij op Klaver te stemmen. Het zou een spektakel van ongekende omvang worden. Interviews met Klaver all over the place, profielen over deze jonge en verrassende nieuwkomer in dag- en weekbladen. Ik hoor de frisse jongens en meisjes van campagnebureau BKB nu al in koor roepen: Die Klaver gaat dan zijn momentum pakken!
De zure en onwelriekende electorale spiraal omlaag zal plotsklaps veranderen in een alles voorstuwende golf van hoop en optimisme. In die richting moet u het zoeken. En dat is de keuze waar GroenLinks zich nu voor gesteld ziet. Als ze op deze weg doorgaat beleeft de partij een historische verkiezingsnederlaag. Of er staan een paar moedige geesten op die zeggen: dat laten we ons niet gebeuren. Er is tijd, de campagne moet nog beginnen. Een beetje slim GroenLinks roept een spoedcongres bijeen en hijst Jesse Klaver op het schild.
En schrijft geschiedenis.