Geenstijl

De Parlementaire Enquête Financieel Stelsel heeft haar conclusies getrokken. In een vuistdik rapport heeft de commissie De Wit de crisismaatregelen van de overheid geanalyseerd en beoordeeld. De Wit gaf een persconferentie en als een echte 'headsman' hakte hij de kop van ex-Minister van Financiën Wouter Bos af. Volgens De Wit zou Bos 'grote fouten' hebben gemaakt. Ewoud Irrgang van de SP zei bij Pauw & Witteman dat als Bos nog in functie was geweest, hij een motie van wantrouwen had ingediend. Terecht? Dacht het niet. In de samenvatting van 60 pagina's komt het begrip 'grote fouten' slechts 1 keer voor en dan wel in de context dat alle betrokkenen fouten hebben gemaakt. Tijd voor een objectieve analyse.

De Wit vindt vooral dat Bos steken heeft laten vallen in de communicatie met de Kamer (nl.: onvolledig en te laat). Daar is wat voor te zeggen. Ik laat het echter aan collega-columnist Bassiehof over om de politieke consequenties te duiden. Ik las het rapport als financieel commentator én belastingbetaler. Belangrijkste verwijt? Bos heeft veel (niet teveel!) betaald voor Fortis/ABN AMRO. Ik ben het met de commissie eens dat het een riante prijs is geweest. Maar had Bos een keuze? Voorop stond dat een faillissement van ABN AMRO een complete chaos (destijds, vlak na failliet Lehman) had gegeven. De Belgen moesten akkoord gaan. Dat is lastig onderhandelen. Bos was niet op de hoogte van een gat in het eigen vermogen van 5 miljard. Klopt, maar de schuld daarvoor ligt bij DNB en de peperdure adviseurs Lazard. De Wit is vooral keihard over de informatievoorziening van en binnen DNB (hier en hier). Wellink heeft zich onvoldoende betrokken getoond. Bovendien is het wel heel gemakkelijk van de commissie om te praten over de werkelijke waarde van ABN AMRO. Bos had slechts enkele dagen. De commissie had maanden de tijd en vele experts tot haar beschikking en zelfs dan is de echte waarde in het rapport niet boven tafel gekomen. Hindsight noemt men dat. En dan de ING-case. In het rapport staan niet Bos of het Ministerie van Financiën voor het beklaagdenbankje, maar eerst en vooral de directie van ING en vervolgens DNB. En terecht, Bos werd geconfronteerd met een ING die eerst als jager Fortis/ABN AMRO zou overnemen en een weekje later als prooi staatssteun aanvroeg. DNB als toezichthouder heeft dat allemaal niet zien aankomen, moeten dan de ambtenaren van Financiën het wél weten? De commissie doet in het rapport de zeer principiële ruzie tussen Financiën en DNB veel te gemakkelijk af. Inderdaad was er bij Financiën sprake van om de ALT-A rommelhypotheken (in eerste instantie) niet over te nemen. Want dat zou het Bestuur van ING uit de wind houden en de belastingbetaler opzadelen met een aanzienlijk risico. Naar mijn mening een 100% terechte keuze. Wat betreft de andere onderzochte maatregelen krijgt Bos alle lof toegezwaaid van de Commissie. De verhoging van het depositogarantiestelsel: een verstandige maatregel. De kapitaalverstrekkingsfaciliteit (kapitaalssteun voor ING, Aegon, SNS): proportioneel. De garantieregeling: noodzakelijk. Het taalgebruik bij al deze goede maatregelen staat in schril contrast met de luide kritische toon tijdens de persconferentie. Ging dan alles goed? Natuurlijk niet, maar dat verwacht ook niemand. Het Ministerie van Financiën heeft in de aanloop naar de crisis te weinig pro-actief opgetreden, terwijl er voldoende signalen waren dat er iets mis aan het gaan was. Nationale belangen prevaleerden en hebben een mogelijk overname van Fortis/ABN AMRO door BNP Paribas tegengehouden. De integratie van Fortis en ABN AMRO is doorgedramd en de onderbouwing rammelt. De Commissie De Wit schreef een goed rapport, maar heeft een ontstellend slechte persconferentie gegeven. Dat heeft de beeldvorming zeer vervormd. Daarmee heeft de Commissie zichzelf en het financiële stelsel in Nederland een slechte dienst bewezen. www.bank.blog.nl www.pfverhaar.nl Twitter: @peterverhaar